Atık plastik maddesi dünya için küresel sorun olma yolunda hızla ilerlemektedir.
ABD’li bilim insanları ve çevre mühendislerine göre 65 yıl önce üretilen plastik malzemenin 8.3 milyar ton olduğunu hesaplamıştır.
Eyüp Yalur / Yazarın diğer makaleleri için tıklayınız
Araştırmacı Roland Geyer BBC’ye yaptığı açıklamada “Hızla plastik gezegen olmaya doğru ilerliyoruz. Eğer bu tarz bir dünyada yaşamak istemiyorsak bazı malzemeleri, özellikle plastiği nasıl kullandığımızı yeniden düşünmek zorundayız” dedi.
Türkiye plastik atıkların geri dönüşümü, plastik atıkların ekonomiye kazandırılması adı altında Avrupa’nın çöp dökme alanı haline getirildi, getirilmek isteniyor.
Dünya’nın plastik atık ithalatçısı Çin’in 2018 yılında plastik atık ithalatını yasaklamasıyla Avrupa’dan plastik atık ithalatında birinci sıraya Türkiye yerleşmiştir. Türkiye’nin 2019 yılında ithal ettiği 14 milyon ton atığın 582 bin tonu plastik atıktır. 2020 yılında ise yaklaşık 660 bin ton plastik atık ithali yapılmıştır. Plastik atık ihraç eden ülkelerin başında ABD, Almanya, İngiltere, Japonya gelmektedir.
Ancak ortada bir gerçek vardır ki oda geri dönüşümün ekonomik açıdan kârlı olmamasıdır. Plastik ürünleri ham petrolden üretmek, plastik atıklardan elde edilen granül haline getirip üretmekten daha ekonomiktir. Hemen hemen her ilde bir çöp depolama, işleme sorunu varken, kendi çöpünü işleyemeyen bir ülkenin yöneticilerinin ülkeyi Avrupa’nın çöp döküm sahası haline getirmeye hakları yoktur.
Plastik maddeler 21. yy çevre felaketinin en önemli unsurlarından biridir. Bu maddelerin tamamen parçalanması ve toprağa karışması 20 ile 450 yıl arası sürüyor. Bu yüzden derelerimizi, ırmaklarımızı, göllerimizi, denizlerimizi kirleten; balıklara, kaplumbağalara, diğer deniz canlılarına, kuşlara ve bilcümle hayvanlara yani bütün canlılara zarar veren ve ölümlerine sebep olan bir maddedir.
Plastiğin üzerindeki canlı tabakanın yiyecek gibi kokması ve tat vermesine yol açan kimyasallar, balıkları ve sudaki minerallerden beslenen diğer deniz canlılarını kendisine çekiyor. Deniz kuşları da aynı şekilde olumsuz etkileniyorlar.
Plastikler ve naylon poşetler canlıların boğulmasına ya da sindirim sistemlerini tıkadıkları için açlıktan ölümüne sebep olmaktadır. Bu ölümcül sonuçlarla tonluk balinalar bile yüz yüze kalabiliyorlar.
Ölen deniz kaplumbağaları üzerinde yapılan incelemede sindirim sistemlerinde plastik şişe kapakları, pipetler, balık ağları artıkları, olta ipi ve kancalar bulunmuştur.
Plastik maddeler hayatımızı o kadar çok olumsuz etkiliyorlar ki içtiğimiz pet şişe sularından saç kılından daha kalın plastikler yüzüyor ve biz o suları içiyoruz.
ORB Media gazetecilik kuruluşunun dokuz farklı ülkeden 250 plastik su şişesinin incelendiği araştırma sonucunda her bir litre suda ortalama on plastik parçacığın bulunduğunu ve her birinin de insan saçından daha kalın olduğu anlaşılmıştır.
Plastik kirliliğinin önlenmesinin en iyi yolu daha az plastik ürünler üretmek ve özenli kullanmaktır.
Küresel önlem alınmadığında plastik atıkların oluşturduğu kirlilik 2040 yılında bir milyar üç yüz milyon tona ulaşacaktır.
