Hafriyat kamyonu ve beton mikserlerinin aldığı can sayısı 2018’de, 2017’ye göre yüzde 80 arttı. 2017’de can kaybı sayısı 141’idi.
Şule İdil 12 Mayıs 2016’da İstanbul Kadıköy Yoğurtçu Parkı’nda bir hafriyat kamyonunun çarpması sonucu hayatını kaybetti. Ailesi ve dostları iki yıldır Hafriyat Kamyonu ve Beton Mikseri ve Kamu Hizmeti Can Kaybı Raporu hazırlıyor.
Raporun amacı, açık arazi şantiyelerinde çalışmaları üzere tasarlanmış hafriyat kamyonu ve beton mikserlerinin şehir içinde her geçen yıl daha fazla can kaybına ve yaralanmaya neden olduğunu göstermek ve çözüm için yetkilileri acil önlem almaya çağırmak.
Rapora göre 2018’de Türkiye’de 253 kişi yalnız trafikteki hafriyat kamyonu ve beton mikseri altında ya da içinde can verdi, 943 kişi yaralandı; hayatını kaybedenlerden 53’ü yayaydı.
Yüzde 80 artış
2018’de can kaybı sayısında 2017’ye göre yüzde 80 artış görüldü. 2017’de can kaybı sayısı 141’idi.
Kamu kurumlarının sorumluluğu
Bu tip araçların kullanılması ve alınacak önlemler belediye, valilik, Karayolları Yolları Genel Müdürlüğü ve Emniyet Genel Müdürlüğü gibi kamu kurumlarının denetiminde ve sorumlulğunda.
Ancak 253 kişinin hayatını kaybettiği olaydaki toplam 31 hafriyat kamyonu ve beton mikseri doğrudan kamu (resmi kurumlar) adına/kamu çalışmasında yer alan araçlardı.
En çok Hafriyat kamyonu ve beton mikseri şoförü can kaybı sayısı, kamu hizmeti veren ancak çalışanları için dahi İş Sağlığı Güvenliği yasa ve yönetmeliklerine uymadığı görülen DSİ ve Karayolları gibi kamu kurumlarının çalışmalarında görüldü.
İlk beş il
Hafriyat kamyonu ve beton mikseri ile can kaybının en çok görüldüğü beş il şöyle:
İstanbul (22), İzmir (17), Maraş (17), Kocaeli (13) ve Ankara (10).
Raporda çarpıcı şöyle bir yorum bulunuyor:
“Raporumuzda detaylı olarak bulabileceğiniz rakamların da açıkça gösterdiği üzere, açık arazi şantiyelerinde çalışmaları üzere tasarlanmış hafriyat kamyonu ve beton mikserleri şehirlerimizde, sokaklarımızda can almaya devam ediyorsa kamu yönetiminde sorun var demektir.
“İnşaat sektörünün krizde olduğu savunulan 2018’de hafriyat kamyonu ve beton mikseri ile can kaybı oranı 2017’ye göre %80 artmışsa, kamu yönetimi, hizmetini gerektiği gibi örgütlemiyor demektir.”
Veriler nasıl toplandı?
Raporda verilerin toplanma biçimine yönelik şöyle bir açıklama bulunuyor:
“Yerel ve ulusal basın kaynağı taramasıyla elde ettiğimiz hafriyat kamyonu, beton mikseri ve kamu araçlarıyla can kaybı sonuçlarının gerçekte daha da yüksek olduğunu tahmin etmek zor değildir.
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), düzenli olarak yayımladığı trafikte can kayıplı olay istatistiğinde, raporumuza konu olan hafriyat kamyonu, beton mikseri, kamu aracı vb araç türüne ait verilere yer vermemektedir.
“TÜİK verileri, olay anında bildirimin doğrudan ulaştığı Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı idari kayıtlarına dayanmaktadır. Etkin önleyici çözüm sağlamak için ilgili kurumların bu araç türüne ait verileri de derlemesi, kamu-özel kurum araçlarıyla yaşanan can kaybı istatistiğini kamuoyuyla paylaşması gerekmektedir.” (HK)
BİANET
