Türkiye, Rusya ve İran; Suriye’de güvenli bölgeler oluşturulmasını öngören anlaşmayı imzaladı. Ancak Astana’da varılan mutabakat, Suriyeli muhaliflerin tepkisine yol açtı.
Esad rejimi ve muhaliflerin temsilcilerini bir araya getiren Astana görüşmelerinin öncü ülkeleri Türkiye, Rusya ve İran; Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri kurulması için resmen anlaştı. Kazakistan’ın başkenti Astana’da dördüncü turu düzenlenen müzakerelere katılan üç ülkenin heyet başkanları, Rusya tarafından hazırlanan mutabakatı imzaladı.
Ancak uluslararası haber ajansları, anlaşmanın imzalandığı dakikalarda Suriyeli muhalifleri temsil eden heyetten bazı üyelerin, varılan mutabakatı protesto etmek için İran aleyhinde bağırarak konferans salonundan çıktığını bildirdi. Reuters’ın haberine göre, Suriyeli muhaliflerin heyetinden bir üye, İran garantör devlet olarak adlandırıldığı sürece, güvenli bölge planınına destek vermeyeceklerini söyledi. Muhalifler, Suriye’deki savaşta taraf olmakla suçladıkları İran’ın görüşmelere katılmasına da karşı çıkıyordu.
Türkiye, Rusya ve İran’ın garantör ülkeler olarak kabul edildiği mutabakatta rejim ya da muhaliflerin temsilcilerinin imzası bulunmuyor.
Rus medyası: Türk askeri devriye gezecek
Taslak metin, çatışmasızlık bölgelerinin etrafına hem rejim güçlerinin hem de muhaliflerin yerleştirileceği kontrol noktaları ve izleme merkezleri kurularak, “güvenlik alanları” oluşturulmasını öngörüyordu.
Belgede, “gözlemci ülkeler”den askeri birimlerin de konuşlandırılabileceği belirtilirken; Rus devletine bağlı yayın organları güvenli bölgelerde Türkiye, Rusya ve İran’dan askerlerin devriye görevi yapacağını bildirmişti.
Hangi bölgelerde oluşturulacak?
Mutabakatın imzalanmasının ardından yazılı bir bildiri yayımlayan Türk Dışişleri Bakanlığı, anlaşma kapsamında tam olarak nerede “çatışmasızlık bölgeleri” oluşturulacağını açıkladı. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Türkiye, Rusya ve İran arasında Suriye’nin İdlib vilayetinin tamamı, Lazkiye, Halep ve Hama vilayetlerinin belli bölümleri, Humus vilayetinin belli bölümleri, Şam/Doğu Guta bölgesi ve Dera ve Kuneytra vilayetlerinin belli bölümlerini kapsayan çatışmasızlık bölgeleri oluşturulmasına ilişkin muhtıra imzalanmıştır” denildi.
Açıklamada, “Çatışan taraflar arasında (oluşturulacak çatışmasızlık bölgelerinde) hava unsurları dahil her türlü silah kullanımının durdurulmasını ve bölgelere acil ve kesintisiz insani yardım akışının sağlanmasını kayıt altına alan bu muhtırayı memnuniyetle karşılamaktayız” ifadeleri kullanıldı.
BM: Ümit verici bir adım
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi STaffan de Mistura da Suriye’de güvenli bölgeler oluşturulması kararının, doğru yönde atılmış bir adım olduğunu belirtti. De Mistura, Astana’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bugün Astana’da, çatışmaların azalması süreci bakımından doğru yönde atılan, ümit verici ve olumlu bir adıma şahit olabildiğimizi düşünüyorum” dedi.
Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abdurahmanov, Astana’daki barış görüşmelerinin bir sonraki turunun Temmuz ayı ortalarında gerçekleştirileceğini duyurdu.
© Deutsche Welle Türkçe
