Eyüp Yalur / Yazarın diğer makaleleri için tıklayınız
Dr Abdurrahman Qasimlo, 1930 yılında Doğu Kürdistan’ın Urmiye şehrine bağlı Qamişlo kasabasında doğdu.
İlköğrenimine Urmiye’de başladı ve eğitimini Tahran’da tamamladı.
1945 yılında Kürdistan Demokrat Gençleri Birliği (Yekitiya Ciwanen Demokraten Kurdistan) üyesi oldu.
1946’da kurulan ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınmayan Mahabat Kürt Cumhuriyeti’nde önemli rol üstlenmiş, Kürtlerin sürekli maruz kaldıkları uluslararası komplolarla Mahabat Kürt Cumhuriyeti’nin yıkılışına da tanık olmuştur.
Yüksek öğrenimine Sorbonne Üniversitesinde devam etmek için 1948’de Fransa’ya gitti. 1949 yılında lisans eğitimi için bulunduğu Paris’te gördüğü baskılar yüzünden Çekoslovakya’nın başkenti Prag’a giderek eğitimine orada devam etti .Prag’da Komünist akımın etkisinde kalır.
Yüksek öğrenimini Paris ve Prag’da tamamladı.Okul yıllarında, daha sonra Fransa Cumhurbaşkanı olan François Mitterand ile yakın dostluk kurdu.
Qasimlo Paris’teki üniversite yıllarında Sovyetler Birliği Komünist Partisi’yle ilişki içerisinde olan İran TUDEH’in (İran Kitlelerinin Partisi) çalışmalarına katıldı.
Kürtlerin “Post-Marksist” yüzü olan Qasimlo siyasal demokrasi, sosyal adalet, iktisadi eşitlik, kadın hakları, siyasi katılım, çoğulculuk gibi çağdaş, insani değerleri savunmuştur.
Qasimlo 11 Mart 1970’te Mele Mustafa Barzani ile Saddam Hüseyin arasında imzalanan Kürtlere otonomi öngören anlaşmanın yarattığı barış ortamında Bağdat’a yerleşti. Bağdat’ta Devlet Planlama Müdürlüğü görevine getirildi.
Saddam Hüseyin 1974 baharında tekrar Kürtlere karşı savaş başlatmasıyla Prag’a yerleşti.
Qasimlo 1974 – 1976 yılları arasında Prag Ekonomi Fakültesinde öğretim üyesi olarak görev yaptı. 1976- 1978 yılları arasında Paris’in değişik üniversitelerinde dersler verdi.
5 Ocak 1968 tarihinde Sovyetler Birliği’nin Çekoslovakya’ya yaptığı askeri müdahale ile sonlanan “Prag Baharı” döneminde Prag’da yaşayan Qasimlo Sovyet tipi sosyalizme ve Kızıl Ordu’nun şiddete dayalı müdahalesine şahitlik etmiştir.
Qasimlo Dupcek tarafından başlatılan demokratik harekete katılıp Sovyet askerlerinin Çekoslovakya’yı işgal etmesine karşı durduğu için eşiyle birlikte üniversitedeki görevlerinden uzaklaştırılmış ve bu müdahalenin mağdurları olmuşlardır.
Kürt dilinde, tarihinde, kültür araştırmalarında etkili olan önemli aydın, yazar, siyasi lider Kamuran Bedirxan Cumhuriyet rejimi tarafından idama mahkum edilir. Yurtdışına çıkmak zorunda kalır. 1948 yılında Paris’e yerleşerek ulusal çalışmalarını Avrupa ülkelerinde sürdürür. 1950 yılında Sorbonne Üniversitesi’nde Doğu Dilleri Bölümü’nde öğretim görevlisi olur ve Kürtçe dersler verir.
İşte iki Kürt aydınının, siyasetçisinin yolları Paris’te sürgünde birleşir.
Fransa’da Abdurrahman Qasimlo, Kamuran Bedirxan’la tanışır.
Qasimlo çok genç yaşlarda (İKDP) İran Kürdistan’ı Demokrat Partisi’ne üye oldu.
Qasimlo Avrupa başkentlerinin siyasi kulislerinde tanınan bir Kürt siyasetçiydi.
İKDP Genel Sekreteri olan Qasimlo İran’da Şah rejiminin devrilmesi sürecinde Humeyni’nin Kürdistan’a otonomi sözünü tutmaması üzerine Humeyni’nin rejimi İslam Cumhuriyetine karşı silahlı mücadele kararı aldı.
Tarih Kürtler açısından bir kez daha tekerrür etmişti. 13 Temmuz 1989’da barış görüşmeleri yapmak üzere gittiği Avusturya’nın başkenti Viyana’da İran İstihbaratı tarafından iki arkadaşı (Abdurrahman Qasimlo, Abdullah Ghaderi Azar, Profesör Fadhil Rassoul) ile birlikte katledildiler.
