Türkiye’de referanduma sunulan Anayasa’nın 18 maddesindeki değişiklik onaylandı. Böylece Türkiye’de parlamenter sistem artık sona eriyor. Peki bundan sonra ne olacak?
Referandumda Anayasa değişikliklerine onay çıkmasının ardından Türkiye parlamenter sisteme veda etmeye hazırlanıyor. Türkiye, AKP’nin “cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi” olarak adlandırdığı yeni bir yönetim sistemine geçecek.
Bu sisteme geçiş de yoğun bir hazırlık süreci gerektiriyor. Kabul edilen değişiklikler doğrultusunda Türkiye’nin geniş yetkilerle donatılmış yeni cumhurbaşkanını ve yeni meclisini 2019 yılında seçmesi bekleniyor.
Ancak tahminler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kısa süre içinde yeniden AKP’nin başına geçmek isteyeceği yönünde. Bu durumda seçim için 2019’a kadar beklenmeyebileceği, daha erken bir tarihte cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimlerinin yapılabileceği ifade ediliyor.
Seçimlerin yapılacağı tarihe kadar yeni sisteme uygun yasal düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Düzenlemelerin yeni sistemle uyumlu hale getirilmesinin kısa sürede nasıl sağlanacağı veya nasıl bir çözüm bulunacağı şimdilik bilinmiyor.
Seçimlerin ardından da Türkiye ilk kez partili bir cumhurbaşkanına sahip olacak.
Cumhurbaşkanın yetkileri güçleniyor
Anayasa değişikliklerine göre yürütme organında köklü değişiklikler söz konusu. Başbakan ve bakanlar kurulu kaldırılıyor bunların sahip olduğu tüm yetkiler cumhurbaşkanına devrediliyor.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi için meclis tarafından yetki kanunu çıkartılmasına da gerek kalmayacak ve bu kararnameler olağan dönemlerde sonradan meclis onayına sunulmayacak. Yürütmeyi ilgilendiren her alanda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkartılabilmesi mümkün.
Eğer bir kanun cumhurbaşkanı tarafından kabul edilmeyerek meclise geri gönderilirse, kanunun yasalaşabilmesi için meclisin aynı kanunu 301 milletvekilinin oyuyla aynen kabul etmesi gerekecek.
Cumhurbaşkanı OHAL ilan edebilecek ve OHAL’i ilgilendiren her konuda kararname çıkartabilecek. Cumhurbaşkanı üst kademe kamu yöneticilerini atama ve görevlerine son verme yetkisine de sahip olacak.
Cumhurbaşkanına ayrıca Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun daimi üyesi Adalet Bakanı ve müsteşarı haricinde 4 üyeyi daha seçme hakkı veriliyor.
Cumhurbaşkanı üst kademe kamu yöneticilerini atama ve görevlerine son verme yetkisine de sahip olacak.
© Deutsche Welle Türkçe
DW/ÇÖ/HS/BÖ
