Kürdistan’ı yakından izleyen Avrupalı uzmanların başında gelen Alman siyasal bilimler Profesörü Norman Paech, Kürdlerin bağımsızlık girişiminin halka mal edilmesi gerektiğini söyledi.
Kürdistan’ı yakından izleyen Avrupalı uzmanların başında gelen Alman siyasal bilimler Profesörü Norman Paech, Kürdlerin bağımsızlık girişiminin halka mal edilmesi gerektiğini söyledi. Prof. Paech “Şayet Güney Kürdistan halkının çoğunluğu bağımsızlık için ‘evet’ derse uluslararası camia bu kararı kabul etmek zorunda kalır” dedi. Prof. Paech’e göre Kürdler arasında çıkacak farklı sesler ise bu sürece zarar verebilir.
Prof. Norman Paech, Ortadoğu’daki gelişmeler, uluslarası ilişkiler ve devletlerarası hukuk konularında Almanya’da en çok başvurulan isimlerden. 40 yıldan fazladır Kürdistan’ı takip eden Prof. Paech, ülkesi Almanya’da Kürd halkının özgürlük mücadelelerini de destekleyen isimlerin başında geliyor. Prof. Paech, IŞİD’in Musul’a saldırması sonrası patlak veren gelişmeleri ve Güney Kürdistan’ın bağımsız devlet ilan etme girişimini değerlendirdi.
IŞİD ile birlikte 1991’deki Körfez Savaşı’nda ABD’nin bölgeye müdahale etmesiyle başlayan ve ardından 2003’te Saddam’ın devrilmesine için yapılan Irak savaşıyla devam eden kaosun zirve yaptığına dikkat çeken Prof. Paech, “Aslında IŞİD’in Haziran ayındaki şiddetli saldırılarının ardından bölgedeki 25 yıldır süregiden kaos, özellikle de Sünni-Şii çatışması çıkılmaz bir hale geldi. Artık Ortadoğu çıkılması zor, derinleşmiş bir kaos ortamına sürüklenmiştir” dedi.
‘Collateral damage’ Kürdlerin lehine işliyor
Kürdlerin daha büyük otonomi ve daha fazla ‘kendi kaderini belirleme’ hakkı gibi özgürlüklerini artıracağına dair sinyallerin, bölgedeki bu üzücü tablonun sevindirici tarafı olduğunu belirten Prof. Paech, Kürdlerin aktüel durum ‘collateral damage’nin (maksadını aşan zarar) bu kez olumlu işlediğini düşünüyor. Alman bilimci, bölgedeki son savaş ve çatışmaların beklenmedik zararından ziyade Kürdler açısından olumlu yeni süreçlerin kapısını araladığını belirtti.
Diğer yandan IŞİD’in Rojava’daki son saldırılarının endişe verici boyuta ulaştığını ve oradaki gelişmeleri de kaygıyla izlediğini söyleyen Prof. Paech, Güney Kürdistan’ın bağımsızlık girişimlerini ise sevindirici buldu. Devlet ilan etme projesinin büyük bir hassasiyet istediğine dikkat çeken Prof. Paech Kürdlere şu uyarılarda bulundu:
‘Kürdler Bağdat’la anlaşarak ayrılmalı’
“En son Kosova ve Kırım’da da görüldüğü gibi bağımsızlık süreci; oldukça hassas ve tehlikeli, hatta hesaplanmayan yeni çatışmalara da kapı arılayacak cinsten. Çünkü öncelikli olarak ayrılacak bölgenin merkezi hükümetin onayını alması gerekiyor. Şayet bu olmazsa beklenmedik krizler kapıda demek. Bu durum Kürdler için de öyledir. Kürdler, en başta Bağdat hükümetiyle anlaşarak ayrılma girişimlerinde bulunmalı. Bunun için de hassas bir müzakere süreci gerekiyor.
Referandum dünya ülkelerinin Kürdlerin bağımsızlığını tanıması için önemli bir eşik. Şayet Kürdlerin çoğunluğu bağımsızlıktan yana ‘evet’ derse, bunun uluslararası camiada meşruiyeti olur, dünya Kürdlerin bu kararına saygı duymak ve kabul etmek zorunda kalır. Yani bağımsızlık bir grubun veya bir kaç partinin projesi olmaktan çıkıp halka mal edilmeli. Bağımsızlık bir halkın projesi olmalı. Şayet böyle olursa Batı/Avrupa Kürdlerden yana olur ve referandumdan çıkacak bağımsızlık için Bağdat’a baskı yapabilir.”
‘Kürdlerin tek ses olup masaya oturmalı’
Bağımsızlık için müzakerelerin önünün açık olmasından dolayı Güney Kürdistan’ın Kırım’dan daha fazla şanslı olduğunu düşünen Prof. Norman Paech Kürdlere ise şu önerilerde bulundu: “Askeri güç ve şiddet olmadan Kürdlerin merkezi hükümetten ayrılmasının önü açıktır, çünkü karşımızda kırılmış ve bir araya gelmesi zor olan bir Irak var. Bunun için Kürdlerin birliği ve tek sesliliği çok önemli. Yani Kürdler arasında bağımsızlık karşıtı bazı sesler bu sürece zarar verebilir. Bütün Kürdler birlik olup ellerinde sandıktan çıkmış koca bir ‘evet’ ile Bağdat’ta ve Batı’nın başkentlerinde masaya oturmalı.”
Türkiye ve İran’ın Kürdistan’ın bir parçasının bağımsızlığını ilan etmesi ve ‘kendi kaderini tayin etme’ hakkını elde etmesinin diğer parçalar için ‘domino etkisi’ yaratacağı korkusunu taşıdığını belirten uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Paech “Adı Kürdistan olan yeni bir devletin sorunsuz doğumu kesinlikle Kürdlerin diplomasi yeteneğine bağlı. Kürdler diplomasi becerileri sayesinde Türkiye ve İran engelini aşabilirler” dedi.
Prof. Norman Paech kimdir?
Prof. Norman Paech, 1938 yılında Almanya’nın Bremerhaven kentinde dünyaya geldi. Tübingen, München ve Paris üniversitelerinde hukuk ile siyasal bilimler eğitimini alan Prof. Paech, 1975-1982 yılları arasında Hamburg Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde profesörlük yaptı. Aynı üniversitede 1982’den 2003’e kadar siyaset ve ekonomi dersleri verdi. Ayrıca 1977-1986 yılları arasında Demokrat Hukukçular Birliği başkanlığını yaptı. 2005-2009 arası ise Federal Meclis’te parlamenter olan Paech, Sol Parti’nin dışişleri sözcüsüydü.
PERWER YAŞ IMP
