Savaşın yerini barışçıl siyasal mücadeleye bırakması için, Kuzey Kürdistan’daki Kürt partilerinin 6 -7 Şubat 2016 tarihlerinde Diyarbakır’da düzenlediği, ‘Kürdistan’da Savaşın Sonlandırılması ve Siyasi Çözüm Perspektifi’ başlıklı konferans sona erdi.
PDK-Bakur, PAK, PAKURD, ÖSP, PSK, AZADİ partilerinin yanı sıra çok sayıda akademisyen, yazar ve STK temsilcisinin öncülük ettiği Konferansın sonuç bildirgesi açıklandı.
Diyarbakır’da düzenlenen bir basın açıklamasıyla üç dilde duyurulan Konferans Sonuç Bildirgesi’nin metni şöyle:
KÜRDİSTAN VE DÜNYA KAMUOYUNA
Kürdistan siyasi parti ve hareketlerinin çağrısıyla, 6-7 Şubat 2016 tarihinde Diyarbakır’da “Kürdistan’da Savaşın Sonlandırılması ve Siyasi Çözüm Perspektifi” konulu Konferans, değişik siyasi çevre, parti, STK temsilcileri, akademisyen ve bağımsız şahsiyetlerin katılımıyla gerçekleşti. Konferansta dile getirilen görüş ve önerileri dikkate alan Konferans Hazırlık Komisyonu, aşağıdaki sonuçları kamuoyu ile paylaşmayı kararlaştırmıştır:
Konferansımız; Kürd ve Kürdistan meselesini bölgesel ve uluslararası siyasal bir mesele olarak görür, sorunun çözümünü Kürd milletinin kendi geleceğini belirleme hakkı olarak vurgular.
Konferansımız; ülkemizin Güney parçasının bağımsızlık mücadelesini, Güneybatı’nın statü arayışını ve Doğu’nun yeniden ulusal canlanışı yönündeki mücadelesini destekler.
Konferansımız; Kürd, Kürdistan meselesinin halen devam ediyor olmasının temelinde Türk devletinin izlediği ‘’tek devlet, tek millet, tek vatan, tek bayrak’’ siyasetinin bulunduğunu tesbit eder. Sorunun şiddet ve askeri yöntemlerle çözülemeyeceğinin altını çizer.
Konferansımız, devlet ve hükümeti; kentlerde, kırsalda ve “sınır ötesi”nde sürdürdüğü savaş ve operasyon anlayışını derhal terk etmeye çağırır. Hükümet, Kürdistan’daki tüm siyasal kesim ve toplumsal aktörlerin oluşturacağı ortak temsil heyetini muhatap alarak, uluslararası garantörlerin gözetiminde müzakere sürecini bir an önce başlatmalı; halkımızın ulusal demokratik hak ve özgürlüklerinin sağlanması için acil adımlar atmalıdır.
PKK’nin bugün yürüttüğü silahlı mücadelesi ve şehir merkezlerinde yürüttüğü çatışmalar, Kürd halkına ve davasına hizmet etmemektedir.
PKK, kentlerdeki ve kırsal alanlardaki silahlı savaşı bir an önce sonlandırmalı, hendeklari kapatmalı, barikatları kaldırmalıdır.
Konferansımız, Varto, Silvan, Cizre, Sur, Nusaybin, İdil, Şırnak ve diğer yerleşim yerlerinde, çatışmalardan dolayı evlerini terk etmek zorunda kalan, zarar gören, yaşamını yitiren veya yaralananların maddi ve manevi zararlarının tazmini için devleti acil önlemler almaya çağırır.
Konferansımız; Güney Kürdistan’daki bütün siyasi aktörleri, bağımsızlık fırsatının ortaya çıktığı bu tarihi süreçte kenetlenmeye, Güney Batı Kürdistan’daki siyasal parti ve hareketlerimizi kalıcı ulusal ittifak için adım atmaya; ortak bir askeri, ekonomik ve siyasi yönetim oluşturmaya çağırır.
Konferansımız; BM, İKÖ, AP, AB, AK, AGİT ve dünya halklarını, Kürdistan halkının adalet, özgürlük, eşitlik için verdiği mücadeleyi desteklemeye çağırır.
Konferansımız; tekrar güncelleşen yeni anayasa çalışmalarında bir taraf olarak tüm Kürdistani güçlerin görüş ve önerilerinin alınmasının gereğini vurgular. Yapılacak yeni anayasada; Kürd kimliğinin tanınması, Kürd ulusal taleplerinin ve Kürdistan’ın statü hakkının yer almasını önemle belirtir. Kürtçe’nin eğitim ve kamusal alanda kullanılması ve resmi dil statüsüne kavuşmasını talep eder. Herkes için anadille eğitim, gerçek anlamda bir düşünce ve örgütlenme özgürlüğünün anayasal güvenceler altına alınmasını savunur.
Konferansımız; Kürdistan’da yaşayan tüm etnik ve inanç gruplarının özgürlüğünü; kendilerini özgürce ifade etmelerini, varlıklarının ve haklarının anayasal güvenceye alınmasını vurgular.
Konferansımız, Türk halkını savaş siyasetine sessiz kalmamaya ve tutum almaya çağırır. Halkımız ile dayanışma içinde olan savaş karşıtı tüm kesimlerin çabalarını takdir eder.
Konferansımız, sonuç bildirisinde dile getirilen görüş ve taleplerin hayat bulması amacıyla, kamuoyu oluşturmak ve ilgili taraflar nezdinde girişimlerde bulunmak dahil, gerekli girişimlerde bulunmaları için konferans çağrıcısı siyasi parti ve hareketleri inisiyatif geliştirmeye çağırır.
06/07 Şubat 2016
‘’Kürdistan’da Savaşın Sonlandırılması ve Siyasi Çözüm Perspektifi Konferansı’’
Hazırlık Komisyonu
***
JI RAYA GIŞTÎ YA KURDISTAN Û CÎHANÊ RE
RAYA UMÛMÎ YA KURDISTAN Û DINYAYÎ RÊ
Lı ser banga partî û tevgerên Kurdistanê, di 6-7ê Sibata 2016an de li Diyarbekirê bi beşdarîya derdorên siyasî yên cuda, partî û dezgehên civakî yên sivîl, akademîsyen û şexsîyetên serbixwe, Konferansa bi navê “Bidawîanîna Şerê li Kurdistanê û Perspektîfa Çareserîya Siyasî” lidarket. Komisyona Amadekar ya Konferansê dîtin û pêşniyarên ku di Konferansê de hatin pêşkêşkirin û munaqeşekirin jî da ber çav û biryar da ku van encaman bi raya giştî re parve bike.
Konferansa me; Pirsa Kurd û Kurdistanê wek pirseke siyasî ya herêmî û navneteweyî dibîne û dibêje çareserî jî di mafê çarenûsîya miletê Kurd de ye.
Konferansa me, piştgirîya xebat û têkoşîna ji bo serxwebûna başûrê welatê me dike. Herweha, piştgirîya lêgerîna statuyekê ya rojavayê welatê me û piştgirîya têkoşîna ji nû ve geşbûna neteweyî ya rojhelata welatê me dike.
Konferansa me dide diyar kirin ku di bingeha çaresernekirina pirsa kurd û Kurdistanê de siyaseta “yek dewlet, yek millet, yek welat, yek ala” ya dewleta Tirk dimeşîne heye. Her weha dide diyar kirin ku ev pirs bi metodên leşkerî nayê çareserkirin.
Konferansa me bang li dewlet û hukumetê dike, divê ku dev ji şer û operasyonên li gund û bajaran û yên li “derveyî sînoran” berde. Divê hukumet heyeteke hevpar ku ji hemû beşên siyasî û civakî yên Kurdistanê pêk tê, wek muxeteb qebûl bike û di bin çavdêrîya garantorên navnetewî de dest bi pêvajoyeke nû bike. Ji bo pêkanîna maf û azadîyên demokratîk ên neteweyî yên gelê me, divê gavên acil biavêje.
Şerê çekdarî yê ku îro PKK dimeşîne û şerê ku di nav bajaran de berdewam e, xizmetê ji gelê Kurd û ji doza me re nake.
Divê PKK dawî li van xendek û barîkatan bîne; divê dawî li vî şerê çekdarî yê li çîya û bajaran bîne.
Konferansa me; li Gimgim (Warto), Farqîn (Sîlwan), Cizîr, Navçeya Sûra Diyarbekirê, Nisêbîn, Îdil û Şirnexê jibo maddî û manewî zerarên gelê me yê ji ber şer û pevçûnan cîh û warên xwe bi cîh hiştine, zerarek mezin dîtine, hatine kuştin, birîndar bûne, werin tezmînkirin û tedbîr bêne sitandin, bangî dewletê dike ku gavên acîl biavêje.
Konferansa me; di vê pêvajoya dîrokî ya ku fersenda serxwebûnê hatîye ber derî de, bangî hemû aktorên siyasî yên başûrê Kurdistanê dike ku bi yekdengî, hêza xwe bikin yek. Herweha divê ku tevger û partîyên siyasî yên rojavayê Kurdistanê jî ji bo tifaqeke neteweyî ya mayinde gavan bavêjin û rêveberîyeke hevpar ya leşkerî, aborî û siyasî pêk bînin.
Konferansa me bang li Neteweyên Yekbûyî, Rêxistina Konferansa Îslamî, Parlamentoya Ewrûpayê, Yekîtîya Ewrûpayê, Konseya Ewrûpayê, Rêxistina Ewlehî û Hevkarîyê ya Ewrûpayê û gelên cîhanê dike da ku piştgirîya têkoşîna gelê Kurdistanê ya ji bo edalet, azadî û wekhevîyê bike.
Konferansa me dide diyar kirin, di xebata qanûna bingehîn de -ku dîsa ketiye rojevê- divê ku wek alîyekî, dîtin û pêşniyarên hemû hêzên Kurdistanî jî werin girtin. Di qanûna bingehîn a nû de, divê ku nasnameya kurdî were naskirin, divê daxwazên neteweyî yên kurdan û statuya Kurdistanê tê de cih bigre. Divê kurdî di perwerdeyê de û di hemû dezgehên resmî de were bikaranîn û bibe zimanê resmî. Perwerdeya bi zimanê dayikê, azadiya ramanî û rêxistinîyê divê bi awayekî zelal di qanûna bingehîn de were parastin.
Konferansa me dide diyarkirin divê ku hemû etnîsîte, ayîn û bawerîyên cuda yên li Kurdistanê dijîn bikaribin bi awayekî azad xwe îfade bikin û mafê wan bi qanûna bingehîn were misogerkirin û parastin.
Konferansa me bangî gelê Tirk dike ku li hember siyaseta şer bêdeng nemîne, helwestê bigire. Em nirxeke mezin didin kesên ku li dijî şer in û piştgiriya gelê me dikin.
Konferansa me ji bo van raman û daxwazên ku di daxuyanîya encama konferansê de hatine diyarkirin pêk bên, wezîfeyê dide hemû partî û tevgerên siyasî yên amadekarên Konferansê, da ku bala raya giştî bikşînin û bi dem û dezgehên peywendîdar re têkilîyan deynin.
06/07 Sibat 2016
Komisyona Amadekar ya
“Konferansa Bidawîanîna Şerê li Kurdistanê û Perspektîfa Çareserîya Siyasî”
***
RAYA UMÛMÎYA KURDISTAN Û DINYAYÎ RÊ
Bi vengdayîşê partî û hereketanê Kurdistanî 6-7ê Sibate 2016 de Dîyarbekir de bi beşdarîya derûdorê sîyasî yê ciya ciyayî, partî û dezgeyê sosyalî yê sivîlî, akademîsyen û şexsîyetê xwuserî, Konferansê bi nameyê “Konferansê Perspektîfê Çareserîya Sîyasî û Vindarnayîşê Şerî Kurdistan de” organîze bî.
Komîsyonê Amadekarî yê Konferansî, vînayîş û pêşnîyazê ke Konferansî de ameyî vatiş û minaqeşekerdişî zî girewtî verê çiman û qerar da ke nê netîceyan rayaumûmî rey de bare biko:
Konferansê ma; Meselaya Kurd û Kurdistanî sey meselayêka sîyasî ya herêmî û mîyanneteweyî vîneno û vano ke çareserî bi heqê qerardayîşê miletê Kurdî yo.
Konferansê ma, paştgirîya xebat û mucadeleya seba îstîqlalê başûrê welatê ma keno; paştgirîya ro geyrayîşê statuyêk yê rojawanê welatê ma û paştgirîya mucadeleya newe ra geşbîyayîşê mîllî yê rojhelatê welatê ma keno.
Konferansê ma tesbît keno ke di asasê helnêbîyayîşê meselaya kurd û Kurdistanî de sîyasetê “yew dewlete, yew milete, yew welat, yew ale” yê dewleta Tirke ramena est o. Û vano ke na mesela bi metodanê eskerî helnêbena.
Konferansê ma veng dano dewlet û hukmatî ke, lazim o fek şer û operasyonanê dewan û bajaran û “teberê sînoran” de kenê veradê. Lazim o hukmat, heyetêka ke heme hetê sîyasî û sosyalî yê Kurdistanî tedeyê, muhatab qebûl biko û bi garantorîya mîyanneteweyî dest bi prosesêko newe biko. Seba bicaardişê heq û azadîyanê demokratîkan yê mîllî yê şarê ma, lazim o gamanê acîl bierzo.
Şerê çekdarî yê PKKyî ku eyro ramneno û şero ke mîyanê bajaran de dewam keno, xizmet nêdano Kurdan û doza Kurdan.
Lazim o PKK xendeq û barîkatan hewano; şerê çekdarî ke koyan û bajaran de keno, vindarno.
Konferansê ma veng dano dewlete û tera wazeno ke; seba şarê ma yo ke Gimgim, Farqîn, Cizîre, Qezaya Sûrî ya Dîyarbekirî, Nisêbîn, Îdil û Şirnex de netîceyê şer û pêrodayîşî de mecbûr mendo keyeyê xwu terk biko, zirarêko pîl dîyo, ameyo kiştiş, birîndar bîyo, zirarê înanê maddî û manewî acîl bêrê tezmînkerdiş û tedbîrî bêrê girewtiş.
Konferansê ma; nê prosesê tarîxî de, ke fersendê îstîqlalî ameyo verê berî, veng dano heme aktoranê sîyasîyanê başûrê Kurdistanî ke hêzê xwu bikerê yew. Û lazim o ke hereket û partîyê rojawanê Kurdistanî zî seba îttîfaqêko mîllî yo daîmî gaman bierzê û îdareyêko muşterek yê eskerî, îqtîsadî û sîyasî saz bikê.
Konferansê ma veng dano Neteweyanê Yewbîyayeyî, Teşkîlatê Konferansê Îslamî, Parlamentoyê Ewrûpayî, Yewbîyayîşê Ewrûpayî, Konseyê Ewrûpayî, Rêxistinê Emnîyet û Hemkarîyê Ewrûpayî û miletanê dinya ke paştgirîya mucadeleya şarê Kurdistanî ya seba edalet û azadî û musawatî bikê.
Konferansê ma wazeno; xebatê qanûno esasî de –ke nê rojan de reyna aktuel o- lazim o sey terefêk, fikr û vînayîşê heme hêzanê Kurdistanî bêrê girewtiş. Qanûno Esasî yo newe de, lazim o ke nasnameyê kurdî bêro naskerdiş, ganî waştişê mîllî yê kurdan û statuya Kurdistanî te de ca bigîro. Lazim o ziwanê kurdan (kurdî) perwerde de û heme sazîyanê resmî de bêro şuxulnayîş û bibo ziwano resmî. Perwerdeyo bi ziwanê maye, azadîya fikrî û rêxistînî, ganî bi şeklêko zelal qanûno esasî de bêro pawitiş.
Konferansê ma vano, wa heme etnîsîteyî, dîn û bawerîyê ciyayî yê Kurdistan de yê bieşkê bi azadî xwu îfade bikê û heqê înan qanûno esasî de ca bigîro û bêro pawitiş.
Konferansê ma veng dano Tirkan ke hemverê sîyasetê şerî bêveng nêmanê û vernî ey bigîrê. Ma zaf qedr û qîmet danê ey kesan ke hemverê şerî yê û hetê miletê ma kenê.
Konferansê ma seba nê fikr û waştişê ke vilaweka netîceyê konferansî de ameyê ziwan bêrê ca, wezîfe dano pêro partî û hereketanê sîyasîyan yê amadekarê Konferansî ke bala rayaumûmî bianco û dem û dezgeyanê eleqedar reyde bikoyê têkilî.
06/07 Sibate 2016
Komîsyonê Amadekarî yê Konferansê Perspektîfê Çareserîya Sîyasî û Vindarnayîşê Şerî Kurdistan de
