İSİG Meclisi raporuna göre 2022 yılının ilk beş ayında iş cinayetlerinin istihdam biçimleri dağılımına göre hayatını kaybeden işçilerden 563’ü ücretli (işçi ve memur) ve 83 kendi nam ve hesabına (çiftçi ve esnaf) çalışan işçilerdi.
İlk beş ayda iş cinayetlerinde ölenlerin 23’ü (yüzde 3,56) sendikalı, 623’ü ise (yüzde 96,44) sendikasızdı. Sendikalı işçiler metal, kimya, sağlık, madencilik, taşımacılık, enerji, güvenlik ve belediye iş kollarında çalışıyordu.
İş cinayetlerinde hayatını kaybeden işçilerden 43’ü kadın, 603’ü ise erkekti.
İş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı
İlk beş ayda: 38 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti. Bu işçilerden 16’sı Suriyeli, 8’i Afganistanlı, 4’ü Özbekistanlı, 3’ü İranlı, Belaruslu, Endonezyalı, Rusyalı, Pakistanlı, Sırbistanlı, Türkmenistanlı ve Ukraynalı.
14 yaş ve altı 3 çocuk işçi hayatını kaybetti.
15-17 yaş arası 12 çocuk/genç işçi, 18-27 yaş arası 86 işçi, 28-50 yaş arası 322 işçi, 51-64 yaş arası 143 işçi, 65 yaş ve üstü 43 işçi, yaşı bilinmeyen ise 37 işçi hayatını kaybetti.
2022 yılının ilk beş ayındaki iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:
İnşaat, yol işkolunda 118 işçi;
Tarım, orman işkolunda 103 emekçi (49 işçi ve 54 çiftçi)
Taşımacılık işkolunda 76 işçi
Metal işkolunda 48 işçi
Ticaret, büro, eğitim, sinema işkolunda 43 emekçi
Belediye, genel işler işkolunda 39 işçi
Sağlık, sosyal hizmetler işkolunda 34 işçi
Madencilik işkolunda 28 işçi
Konaklama, eğlence işkolunda 27 işçi
Enerji işkolunda 21 işçi
Savunma, güvenlik işkolunda 21 işçi
Petro-kimya, lastik işkolunda 18 işçi
Tekstil, deri işkolunda 15 işçi
Gemi, tersane, deniz, liman işkolunda 10 işçi
Ağaç, kâğıt işkolunda 8 işçi
Çimento, toprak, cam işkolunda 5 işçi
Gıda, şeker işkolunda 4 işçi
Basın, gazetecilik işkolunda 4 işçi
Banka, finans, sigorta işkolunda 2 işçi
İşkolu belirlenemeyen 22 işçi.
En fazla ölüm İstanbul’da
Türkiye’nin 73 kentinde ve yurtdışında 11 ülkede iş cinayeti gerçekleşti. En fazla iş cinayetinin gerçekleştiği kent, 96 ölümle İstanbul oldu.
96 ölüm İstanbul’da; 27 ölüm Kocaeli’nde; 24’er ölüm Antalya ve Muğla’da; 23 ölüm İzmir’de; 22 ölüm Mersin’de; 21’er ölüm Bursa ve Manisa’da; 19 ölüm Denizli’de; 18’er ölüm Aydın ve Kayseri’de; 17 ölüm Ankara’da; 16’şar ölüm Gaziantep ve Samsun’da; 15’şer ölüm Konya ve Şanlıurfa’da; 12 ölüm Adana’da; 10’ar ölüm Malatya ve Zonguldak’ta; 9’ar ölüm Balıkesir ve Sakarya’da; 8 ölüm Çanakkale’de; 7’şer ölüm Batman, Hatay ve Kahramanmaraş’ta; 6’şar ölüm Bolu, Eskişehir, Mardin, Sivas ve Trabzon’da; 5’er ölüm Adıyaman, Ağrı, Bilecik, Çorum, Kütahya, Tekirdağ ve Uşak’ta; 4’er ölüm Diyarbakır, Düzce, Erzurum, Karabük, Kırıkkale, Kırşehir, Ordu, Rize, Sinop ve Yalova’da; 3’er ölüm Artvin, Burdur, Çankırı, Giresun, Kastamonu, Nevşehir, Niğde, Siirt ve Tokat’ta; 2’şer ölüm Afyon, Bartın, Edirne, Hakkari, Iğdır, Kars, Kırklareli, Osmaniye, Şırnak ve Van’da; 1’er ölüm Aksaray, Ardahan, Bayburt, Elazığ, Isparta, Karaman ve Kilis’te meydana geldi.
16 ölüm ise yurtdışında (3’er Irak ve Kuzey Kıbrıs; 2 Rusya; 1’er Azerbaycan, Çin, Dominik, İsrail, Libya, Makedonya, Malta, S.Arabistan) gerçekleşti.
İşçi intiharlarındaki artış
İSİG raporda şu başlıklara da dikkat çekti:
Mayıs ayı ile birlikte (havanın ısınması, sezonun başlaması) güvencesiz çalışmanın en yoğun olduğu inşaatlarda ve tarımdaki iş cinayetlerinde bir sıçrama meydana geldi. Bu ay 46 tarım emekçisi ve 35 inşaat işçisi hayatını kaybetti.
Diğer yandan geçtiğimiz yıllarda yaz süreciyle birlikte azalan sanayi işkollarındaki ölümler de sürüyor. Benzer bir gerçeklik OHAL sürecinde de (2016-2018) meydana gelmiş ve sanayi işçilerinin ölümünde oransal bir artış yaşanmıştı.
İşçiler hayat pahalılığı ve işten çıkarma tehdidi nedeniyle güvencesiz çalışma koşullarına mahkûm edildi. Asgari ücret düzeyinin tüm ücretliler içindeki oranı yüzde 70’e ulaşırken birçok işyerinde sigortalar asgari ücret üzerinden yatırılsa da belli miktarlar elden geri alındı.
İşten atılma baskısıyla işçiler daha çok çalıştırıldı, üç işçinin yapacağı iş iki işçiye yaptırıldı. Başta temel gıda, kira, ısınma, ulaşım olmak üzere her şeye yapılan zam furyasında düşük ücret-işsizlik-güvencesiz çalışma cenderesindeki işçilerin fiziki ve ruhsal sağlığı çok etkilendi.
Servis/trafik kazalarında tarım sektöründeki hareketlilik ve buna bağlı olarak özellikle traktör taşımacılığı dikkat çekiyor. Tarımda işçilerin kapalı kasa kamyonet, römork, eski araçlar vb. taşınması ile kapasite fazlası yolculuk ve çiftçilerin traktörlerindeki eksiklikler ölüm ve yaralanmalarda başlıca nedenler.
Sanayi işkollarında iş cinayetlerinin oransal olarak artışı ile birlikte ezilme, patlama, yanma, elektrik çarpması, zehirlenme vb. ölüm nedenlerinde de gözle görülür bir yaygınlaşma mevcut. Bu noktada İstanbul, Kocaeli, İzmir, Manisa, Bursa, Ankara, Tekirdağ, Sakarya, Gaziantep, Samsun, Konya gibi şehirlerde endüstriyel kazalar olarak adlandırılan iş cinayetleri öne çıkıyor.
Ekonomik kriz, mobbing ve fazla çalışmaya bağlı işçi intiharları devam etmektedir. Özellikle geçinemeyen işçilerin banka ve tefecilerden aldıkları borçları geri ödeyememeleri sonucu yapılan baskılar bu intiharların önemli bir nedeni. Yine genç işçi/işsizlerin güvencesizleştirme kıskacında geleceksizleştirilmeleri intiharların diğer önemli nedeni.
İşçi direnişleri
İSİG raporunun girişinde ise Türkiye genelinde devam eden işçi direnişlerine yer verdi:
“EnerjiSA-Başkent Elektrik, İstanbul Finans Merkezi Şantiyesi, Acarsoy Tekstil, Kadın Ustalar, Asen Metal, İBB Ağaç A.Ş., Lila Kağıt, Pressan, Sinbo, Amazon Depo, Çiftçiler Ayakkabı, Yemek Sepeti, Solufert, Neşe Plastik, Hakmar, Tüpraş, Alpin Çorap, Güven Boya, Ankara Etlik Şehir Hastanesi Şantiyesi, Kayı İnşaat, Getir, Çakır İnşaat, Mersin Ev Taşımacılığı İşçileri, Tuzla Ada Tersanesi, Savcan Tekstil, Abalıoğlu Lezita, Arnavutköy PTT, Önlem OSGB, Maltepe Belediyesi, Çankaya Belediyesi, Sağlık Emekçileri, İzmir Bayraklı Şehir Hastanesi Şantiyesi, Sevcan Tekstil ve adını sayamadığımız işyerlerindeki mücadeleleri, direnişçi işçileri selamlıyoruz.”
BİANET
Raporun tamamını okumak için tıklayın.
