NATO Madrid Zirvesi’ne Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Türkiye ile imzalanan üçlü memorandumda YPG için ‘terör örgütü’ demediklerini, Türkiye’den farklı düşündüklerini söyledi.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, NATO Madrid Zirvesin’de 28 Haziran 2022’de Türkiye, Finlandiya ve İsveç ile imzaladıkları üçlü memorandumdaki (Mutabakat muhtırası) bazı ifadeler için açıklama yaptı.
Helsingin Sanomat gazetesinde yer alan haberde Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö’nün kendilerine şu ana dek Türkiye’den gönderilen iade taleplerinin tamamının sonuçlandığını ve Helsinki’nin bu konudaki mahkeme kararlarına müdahale etmeyeceğini belirttiği kaydedildi.
Üçlü memorandumda YPG ile ilgili kullanılan ifadelerin, Finlandiya’nın Kuzey-Doğu Suriye’ye (Rojava) “yardım göndermesine engel olmayacağını” belirten Niinistö şunları söyledi: “Belgede YPG gibi örgütlere değinilmesine pek istekli değildik çünkü diğer NATO ülkeleri ile Türkiye’nin ona bakış açısı arasında büyük bir fark var. Türkiye onları terörist olarak kabul ediyor. Metinde onlara değinilmesi, Türkiye’nin ana maksatlarından biriydi ve nihayetinde bunu kabul edebildik. Çünkü bu konuda hiçbir şey değişmedi. Belgede onlardan terör örgütü olarak söz edilmiyor ve Türkiye’nin istediği şekilde adlandırılmadılar.”
Ne oldu?
NATO Madrid Zirvesi 28-30 Haziran’da İspanya’nın başkenti Madrid’de gerçekleşti. ABD Başkanı Joseph Biden’ın AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile 28 Haziran sabahı telefon görüşmesi yapması sonrası Türkiye, İsveç, Finlandiya ve NATO genel Sekreteri arasında dörtlü masa toplantısı yapıldı.
Daha önce defalarca İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine evet demeyeceklerini kaydeden Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile dörlü masa toplantısı yaptı. İlk 2 saat ilerleme sağlanamadı, kahve molası verildi. Kahve molası sırasında ABD’nin Türkiye’ye baskı yaptığı, F-16 mpodernizasyonu kartını öne sürdüğü ve uzlaşma sağlandığı basına yansıdı. Toplamda 4 saat süren dörtlü masadan memorandum çıktı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, İsveç Dışişleri Ann Linde’nin momeranduma (mutabakat muhtırası) imza attı.
İmzalardan sonra ABD Başkanı Biden uzun süredir randeu vcermediği Erdoğan’a randevu vererek zirve sırasında 29 Haziran akşamı 65 dakikalık yüzyüze görüşme yaptı.
4. maddede YPG ve PYD’ye “terör örgütü” denmeden “Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye’de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır” ifadeleri kullanıldı.
Memorandum maddeleri
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, İsveç Dışişleri Ann Linde’nin imza attığı momerandumda şu maddeler yer aldı:
“1. Bugün, NATO Genel Sekreterinin kolaylaştırıcılığında bir araya gelen Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in temsilcileri müteakip hususlarda mutabık kalmışlardır.
2. NATO, müşterek savunma ve güvenliğin bölünmezliği ilkeleriyle ortak değerlere dayalı bir İttifaktır. Türkiye, Finlandiya ve İsveç Washington Antlaşması’nda belirtilen ilkelere ve değerlere bağlılıklarını ifade ederler.
3. İttifakın en temel unsurlarından biri üye devletlerin milli güvenliğinin yanı sıra uluslararası barış ve istikrara doğrudan tehdit teşkil eden terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayanışma ve işbirliğidir.
4. Müstakbel NATO Müttefikleri olarak Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye’ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye’de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç’e tam destek verir. Finlandiya ve İsveç terörizmi tüm biçim ve tezahürleriyle en kuvvetli şekilde reddeder ve kınar. Finlandiya ve İsveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye’ye karşı gerçekleştirdikleri saldırıları açık ve net biçimde kınar, Türkiye’yle ve mağdurların aileleriyle en derin dayanışma duygularını ifade eder.
5. Finlandiya ve İsveç, PKK’nın yasaklanmış bir terör örgütü olduğunu teyit eder. Finlandiya ve İsveç, PKK ve diğer tüm terörist örgütlerin, bunların uzantılarının faaliyetleri ile iltisaklı kuruluşlar ve paravan örgütler içerisinde yer alan veya bu terör örgütleriyle bağlantısı bulunan şahısların faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bu terör örgütlerinin faaliyetlerini engellemek amacıyla aralarındaki işbirliğini artırmaya karar vermişlerdir. Finlandiya ve İsveç, bu terör örgütlerinin emellerini reddeder.
6. Buna ilaveten, Finlandiya 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren Ceza Yasası’nda yaptığı bir dizi değişiklikle cezalandırılabilir terör suçları kapsamına yeni faaliyetler eklemiştir. 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren bu son değişikliklerle terörist grupların faaliyetlerine katılım suçunun kapsamı genişletilmiştir. Aynı zamanda, kamusal alanda terörizmi tahrik eylemleri ayrı bir suç olarak cezalandırılmıştır. İsveç, yeni ve daha etkin bir Terör Suçları Kanunu’nun 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe gireceğini ve hükümetin terörle mücadele mevzuatını daha da tahkim edeceğini teyit eder.
7. Türkiye, Finlandiya ve İsveç aralarında artık hiçbir milli silah ambargosu bulunmadığını teyit ederler. İsveç, NATO Müttefiklerine yönelik olarak silah ihracatına ilişkin milli mevzuatını tadil etmektedir. Gelecekte, Finlandiya ve İsveç’ten yapılacak savunma sanayii ihracatı Müttefik dayanışmasına ve Washington Anlaşması’nın 3. Maddesi’nin ruhuna ve lafzına uygun biçimde yürütülecektir.
8. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bugünkü görüşmelerden sonra müteakip somut adımları atacaklarını taahhüt ederler:
– Terörizmle, örgütlü suçlar ve diğer ortak sınamalarla mücadelede mutabakat temelinde işbirliğini geliştirmek için kolluk kuvvetlerini ve istihbarat kuruluşlarını da içeren her düzeyde hükümetlerarası yapılandırılmış bir diyalog ve işbirliği mekanizması tesis edeceklerdir.
– Finlandiya ve İsveç, ilgili NATO belgelerinin ve politikalarının hükümleriyle uyumlu biçimde terörizmle mücadeleyi kararlılık ve azim içinde yürütecek ve yerel mevzuatlarını bu doğrultuda güçlendirmeye yönelik gerekli tüm adımları atacaklardır.
– Finlandiya ve İsveç, Avrupa İade Sözleşmesi’yle uyumlu biçimde, Türkiye tarafından sağlanan bilgi, delil ve istihbaratı dikkate alarak Türkiye’nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlarıyla işleme koyacak ve Türkiye’yle iade ve güvenlik işbirliğini geliştirmek için gerekli ikili ahdî düzenlemeler yapacaklardır.
– Finlandiya ve İsveç, 5. paragrafta kayıt altına alındığı çerçevede, PKK terör örgütünün ve bütün uzantıları ile iltisaklı kuruluşlarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerine yönelik soruşturma başlatacak ve bunları yasaklayacaklardır.
– Türkiye, Finlandiya ve İsveç dezenformasyonla mücadele edeceklerini taahhüt edecek ve yasalarının, Türkiye’ye yönelik şiddeti kışkırtan faaliyetler dahil olmak üzere, terör örgütlerinin propagandası amacıyla istismar edilmesini engelleyeceklerdir.
– Finlandiya ve İsveç, silah ihracatına dair mevzuatlarının Müttefiklere yönelik yeni taahhütleri mümkün kılmasını ve NATO’daki üyelik statüleriyle mütenasip olmasını temin edeceklerdir.
– Finlandiya ve İsveç, Türkiye’nin askeri mobilite konusundaki PESCO projesine katılımı dahil olmak üzere, Türkiye ve diğer AB üyesi olmayan Müttefiklerin Avrupa Birliği’nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası’nın mevcut ve müstakbel girişimlerine mümkün olan en geniş şekilde dahil edilmesine destek vereceklerdir.
9. Bu adımların hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve İsveç Dışişleri, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları, İstihbarat Servisleri ve Güvenlik Kurumlarından uzmanların katılımıyla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır.
10. Türkiye, NATO’nun Açık Kapı politikasına uzun zamandır devam eden desteğini teyit eder ve Madrid Zirvesi’nde Finlandiya ve İsveç’in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerine desteğini ifade eder.”
Kaynak: Kısa Dalga, Sputnik