“Dünyada ilk ve en yüksek asgari ücret” vb gazete başlıkları…
Günlük gazeteler böyle başlıklar attılar ama bu paranın Cenevre’de neye karşılık geldiğini sorgulamadılar ve de irdeleyen olmadı sosyalist ve antikapitalist gazetelerin dışında.
Fevzi Kartal / Yazarın diğer makaleleri için tıklayınız
Yurtsever Sosyalist İşçi – 12 PDF
Aylık ücret 4000 Frankın en az 1500 ile 2100 frankını kiraya öder bir çalışan. Elektrik, gaz, çöp parası derken ortalama 2000 ile 3000 Frank arası sağlık sigortası ve emeklilik kesintisini çalışan kendisi öder. Ne kalır geriye, yuvarlak hesap 1500 frank. Bir kahvenin 3,5 Frank, ekmek arası bir kebabın en az 9 Frank olduğu bir devlette gerisini siz hesaplayın… İsviçre Cenevre’de asgari ücretliler meyve ve sebzeleri tane tane alıyorlar çünkü pahalı. Asgari ücretliler, işsizler, yoksullar alış verişlerini sınır bölgelerde oturanlar Almanya, Avusturya, Fransa ve İtalya’dan yapıyorlar ki her şeyden bir kilogram alabiliyorlar fazla olduğunda polis el koyup ceza veriyor. Cenevre’de asgari ücretli bir çalışan kesinlikle ev ya da apartman alamaz, ömür boyu kiracı. Çift maaş olunca durum biraz farklı tabi.
Asgari ücretin 4000 Frank olması da yine güçler dengesine bağlı. İşçi sendikaları ve sosyalist partilerin sokağa dökülmesi ile bu hak alındı ki; yoksa o da yoktu.
İsviçre’de sendikalı sayısı azalsa da sosyal medya vb gibi alanlarda bilgilendirme yapıp sokağa dökülebiliyorlar. Artı sendikalı olmayanlar, işsizler, yoksullar sokağa inebiliyorlar.
2006’da sendikalı sayısı %24;0 iken bu sayı 2017, en son yapılan istatistikte, %17.04’tür. Birçok adlar altında sendika kuruluşları vardır.
İsviçre’de günlük çalışma süreleri, saatleri iş yeri branşına, gündüz ve gece çalışma durumuna göre değişiyor. İsviçre’de ortalama çalışma süresi haftada 41.5 saattir. Bazı sektörlerde 60 saattir. Çalışma koşulları bir işçinin tabiri ile “day day” durmak yok.
Asgari ücret Cenevre dışında 2800 Franktır. Yani normal bir yaşam için Cenevre’de işçi ücretinin 6894 Frank olması lazım, sendikaların geçim endeksine göre. Özetle verdiğini geri alıyor. Mesaiye kalındığında %25 daha ücret ödeniyor.
Yıllık bayram tatilleri kantondan kantona değişiyor.
İsviçre’de yıllık izin her ay çalışma karşılığı olarak 2.5 gündür. 12(ay)x2,5=30 gün eder, artı bir aylık izin süresince cumartesi ve pazarlarda eklendiğinde 30 günü geçer.
İsviçre’de sağlık sistemi üç kısma ayrılır. Her işçi sağlık sigortasına ve emeklilik kasasına aldığı maaştan para yatırır. 4000 Frank neye yarar bütün bu kesintiler çıkarıldığında…
Özetle “dışı eli içi beni yakar”.
En demokratik denilen kapitalist devletlerde bile çanlar yine kapitalistler için çalar. Türkiye gibi devletler de belki bir asgari ücretli evine ekmek götürmede zorlanırken, İşviçre’de bir asgari ücretli evine bir ekmeği daha kolay götürebilir. Her ulus devleti ayrı ayrı kıyaslamanın da doğru olmadığını düşünenlerdenim. İsviçre’deki asgari ücret Türkiye gibi ülkelerde bir tatil yapabiliyor veya emekli olup Türkiye gibi ülkelerde yaşadığınızda bir işe yarıyor. 10/10/20
Tüm
sayıların PDF formatı için aşağıdaki bağlantılara tıklayın