İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi (İSİG), 2022 yılının ilk 4 ayda 479 işçi hayatını kaybettiğini açıkladı. Raporda, Nisan ayı ile birlikte (havanın ısınması, sezonun başlaması) güvencesiz çalışmanın en yoğun olduğu inşaatlarda ve tarımdaki iş cinayetlerinde bir artış olduğu belirtildi. Raporda, aynı zamanda metal, maden, enerji ve kimya başta olmak üzere sanayi işkollarında da iş cinayetleri oransal olarak arttığına yer verildi. Raporda, “Bu durum geleneksel sendikal merkezlerin çekirdeğini oluşturan işkollarında da güvencesiz çalışma koşullarındaki derinleşmeye (üretim zorlaması, işsizlik baskısı) ve sendikal hareketin giderek etkisizleştiğine işaret ediyor” ifadelerine yer verildi.
Raporun tamamı:
2022 yılının ilk dört ayında en az 479 işçi hayatını kaybetti
Sekiz yıl evvel bugün, Soma’da kaybettiğimiz 301 maden işçisine saygıyla..
Raporumuzun girişinde EnerjiSA-Başkent Elektrik, İstanbul Finans Merkezi Şantiyesi, Pas South, Çay Üreticileri, Acarsoy Tekstil, İBB Ağaç A.Ş., Lila Kağıt, Asen Alüminyum, Bonfilet, Bahçelievler Medipol Hastanesi Şantiyesi, Sinbo, Murat Kablo, Koç Üniversitesi, Novares, TAB Gıda, Depar Grup Ayakkabı, AKS Otomotiv, Bormatek, Trendyol, Çibel, Hürriyet Gazetesi, İTÜ, Çiftçiler Ayakkabı, Ekomed, Etlik Şehir Hastanesi, Teztrans Depo, Gaziantepspor, Soma Termik Santrali, Ergman, Samsun Halı, Şişli Belediyesi, Türksat Metrobil, ASAT ve adını sayamadığımız işyerlerindeki mücadeleleri, direnişçi işçileri selamlıyoruz…
Ocak-Şubat-Mart-Nisan / İş Cinayetleri
1- Nisan ayı ile birlikte (havanın ısınması, sezonun başlaması) güvencesiz çalışmanın en yoğun olduğu inşaatlarda ve tarımdaki iş cinayetlerinde bir artış meydana geldi. Yaz sürecinde bu artışın devam edeceğini söyleyebiliriz. Diğer yandan özellikle metal, maden, enerji ve kimya başta olmak üzere sanayi işkollarında da iş cinayetleri oransal olarak artıyor. Bu durum geleneksel sendikal merkezlerin çekirdeğini oluşturan işkollarında da güvencesiz çalışma koşullarındaki derinleşmeye (üretim zorlaması, işsizlik baskısı) ve sendikal hareketin giderek etkisizleştiğine işaret ediyor.
2- İş cinayeti nedenlerinden biri olan servis/trafik kazalarında bir artış meydana geldi. Bu durumun bir ayağını tarım sektöründeki hareketlilik ve buna bağlı olarak özellikle traktör taşımacılığı oluşturuyor. Diğer yandan sanayi işkollarında da servis kazaları daha fazla gündeme geldi. Burada da uygun olmayan (eski, bakımsız vb.) minibüs ve otobüslerin kullanılmasına dikkat çekmek gerekiyor. Son olarak taşımacılık işkolunda ise şoförlerin uzun ve yorucu iş saatlerinde, yedek şoför olmadan, dinlenme-barınma-beslenme sorunları içinde çalışmaları iş cinayetleri sonucunu doğuruyor.
3- 2020 yılı Mart ayından itibaren çıkardığımız raporlarda “Covid-19 bir işçi sınıfı hastalığıdır” tespitini yapmıştık. 2021 yılının Temmuz ayından itibaren yaygın aşılamanın başlamasıyla hastalık, işçi sınıfı içinde daha çok yaşlı ve emekli işçilere daralan bir işçi sağlığı sorunu olmaya devam etmişti. Ancak iki yıl sonra ilk defa Nisan ayında Covid-19 nedenli bir işçi ölümü (aktif çalışan) tespit edemedik.
4- Sanayi işkollarında iş cinayetlerinin oransal olarak artışı ile birlikte ezilme, patlama, yanma, elektrik çarpması vb. ölüm nedenlerinde de gözle görülür bir yaygınlaşma mevcut. Bu noktada İstanbul, Kocaeli, İzmir, Manisa, Bursa, Ankara, Tekirdağ, Sakarya, Gaziantep gibi şehirlerde endüstriyel kazalar olarak adlandırılan iş cinayetlerini daha sık görebiliriz. Bu durum diğer yandan halk sağlığı için de önemli bir tehdit (Örneğin son Tuzla’daki patlama).
5- Genç işçi ölümleri özellikle moto kurye, metal-inşaat-tekstil işçileri arasında yoğun. Yine tarım ve inşaat işkolunda çocuk işçi ölümleri mevcut. Bu durum özellikle yaz aylarında daha da artıyor. Diğer yandan 30 yaş altı genç işçilerde örgütsüzlük had safhada. Bu noktada genç işçilere dönük özel bir örgütlenme seferberliğine girişmek gerekiyor.
6- İlk dört ayda 33 kadın işçi hayatını kaybetti. Kadın işçiler tarım, eğitim, ticaret, büro, metal, taşımacılık, sağlık, konaklama ve genel işler işkollarında çalışıyorlardı. Yaz aylarında tarım ve turizm işkolundaki mevsimsel hareketlenme ile birlikte kadın işçi ölümlerinde de bir artış olabilir. Kadın işçilere dair çalışmaların yoğunlaştırılması gerekiyor.
7- Türkiye’de her yıl 100 civarında göçmen-mülteci işçi hayatını kaybediyor. Tabi büyük bir çoğunluğu sigortasız çalışıyor, en az paraya ve en tehlikeli koşullarda. Bu çalışma koşulları birçok göçmen-mülteci ölümünün de hasır altı edilmesine yol açıyor. Ancak emek hareketinin bazı girişimleri olsa da alana dair çalışmalar çok sınırlı. Siyasal atmosferi de dikkate alınca göçmen-mülteci işçilere dair daha somut adımların atılması elzem.
8- Bu dört aylık süreçte 17 sendikalı işçi ölümü (yüzde 3,54) tespit edebildik. Elbette raporumuzun son kısmında isimlerine de yer verdiğimiz ölen işçi arkadaşlarımız içinde sendikalı sayısının fazla olduğunu biliyoruz. Ancak bu sendikal üyelik kağıt üzerinde kalıyor. Sendikaların bir kısmı üyelerinin iş cinayeti sonrası ölümünde herhangi bir açıklama yapmadığı için bir bilgiye ulaşmak zorlaşıyor…
Yüzde 66’sını ulusal basından; yüzde 34’ünü ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla 2022 yılının ilk dört ayında (Ocak ayında 120, Şubat ayında 109, Mart ayında 121 ve Nisan ayında 129 olmak üzere) en az 479 işçi hayatını kaybetti…
2022 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinin istihdam biçimlerine göre dağılımına baktığımızda 428 ücretli (işçi ve memur) ve 51 kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf) hayatını kaybetti. Yani ölenlerin yüzde 89’unu ücretliler yüzde 11’ini ise kendi nam ve hesabına çalışanlar oluşturuyor…
2022 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle: İnşaat, Yol işkolunda 83 işçi; Taşımacılık işkolunda 61 işçi; Tarım, Orman işkolunda 57 emekçi (30 işçi ve 27 çiftçi); Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 36 emekçi; Metal işkolunda 35 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 32 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 31 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 22 işçi; Madencilik işkolunda 19 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 16 işçi; Enerji işkolunda 15 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 13 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 12 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 9 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 6 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 4 işçi; Basın, Gazetecilik işkolunda 4 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 3 işçi; Banka, Finans, Sigorta işkolunda 1 işçi; Elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 20 işçi hayatını kaybetti…
2022 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Trafik, Servis Kazası nedeniyle 93 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 89 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 67 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 63 işçi; Covid-19 nedeniyle 40 işçi; İntihar nedeniyle 26 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 21 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 17 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 17 işçi; Şiddet nedeniyle 17 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 8 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 2 işçi; Diğer nedenlerden dolayı 19 işçi hayatını kaybetti…
2022 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle: 33 kadın işçi ve 446 erkek işçi hayatını kaybetti…
2022 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle: 14 yaş ve altı 1 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 7 çocuk/genç işçi, 18-27 yaş arası 55 işçi, 28-50 yaş arası 246 işçi, 51-64 yaş arası 108 işçi, 65 yaş ve üstü 33 işçi, Yaşını bilmediğimiz 29 işçi hayatını kaybetti…
2022 yılının ilk dört ayında 28 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti. Bu işçilerin geldikleri ülkelere bakarsak: 12 işçi Suriyeli; 4 işçi Özbekistanlı; 3’şer işçi Afganistanlı ve İranlı; 1’er işçi Endonezyalı, Rusyalı, Pakistanlı, Sırbistanlı, Türkmenistanlı ve Ukraynalı…
2022 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinde ölenlerin 17’si (yüzde 3,54) sendikalı işçi, 462’si ise (yüzde 96,46) sendikasız. Sendikalı işçiler metal, kimya, sağlık, madencilik, taşımacılık ve belediye işkollarında çalışıyordu.
2022 yılının ilk dört ayında Türkiye’nin 72 şehrinde ve yurtdışında sekiz ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik: 83 ölüm İstanbul’da; 23 ölüm Kocaeli’nde; 20 ölüm İzmir’de; 17’şer ölüm Bursa ve Muğla’da; 16 ölüm Antalya’da; 15’şer ölüm Kayseri ve Şanlıurfa’da; 14’er ölüm Aydın ve Samsun’da; 13 ölüm Denizli’de; 12’şer ölüm Ankara ve Manisa’da; 11 ölüm Mersin’de; 10 ölüm Gaziantep’te; 9’ar ölüm Balıkesir, Konya, Sakarya ve Zonguldak’ta; 8 ölüm Adana’da; 7’şer ölüm Batman, Çanakkale ve Hatay’da; 6 ölüm Trabzon’da; 5’er ölüm Kahramanmaraş, Kütahya ve Malatya’da; 4’er ölüm Adıyaman, Ağrı, Bolu, Çorum, Düzce, Kırşehir, Mardin ve Uşak’ta; 3’er ölüm Artvin, Diyarbakır, Kırıkkale, Niğde, Tekirdağ ve Yalova’da; 2’şer ölüm Afyon, Bartın, Burdur, Erzurum, Eskişehir, Giresun, Hakkari, Karabük ve Ordu’da; 1’er ölüm Aksaray, Ardahan, Bilecik, Çankırı, Edirne, Elazığ, Iğdır, Isparta, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırklareli, Kilis, Nevşehir, Rize, Siirt, Sinop, Sivas, Şırnak, Tokat ve Van’da; 11 ölüm Yurdışında (3’ü Kuzey Kıbrıs, 2’si Irak, 1’er Azerbaycan, Çin, Dominik, İsrail, Makedonya, Rusya) meydana geldi…
2022 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinde hayatını kaybeden 479 işçiyi saygıyla anıyoruz…
Ömer Mumcu, Ziya Taşbaşaran, Kenan Can, İlkay Altındal, Tuncay Altındal, Taner Karaçin, Yunus Koral, M.D., Ercan Özege, Mustafa Akkoyun, Mehmet Ali Daşdemir, Adil Selçuk, Tahir Yılmaz, Buket Yılmaz, E.A., Halil Güngör, Selahaddin Köse, Abdulkadir Asvad, Vidad Muhaymid, Ali Şermet, Selahattin Ustaoğlu, Ertuğrul Yürek, R.T., İsmet Ertutan, Mustafa Dede, Ramazan Aslan, Hasan Damar, Iraz Muhammed Yoldash, O.Ç., Yusuf Deveci, Emir Esnek, Muharrem Aksem, Sebahattin Bıçakçı, Bekir Bilget, Nevzat Alışık, Beyhan Güven, Recep Şibil, Osman Güngör, Hayati Ömür Ercedoğan, Faruk Yetkin, Mümin Sakin, Eshabil Keçe, Mustafa Hızır, İsa Çetinçakmak, Ercan Kala, Ahmet Şaşoğlu, Abdulkadir Onurlu, Hayri Altun, Gökhan Öztürk, Mehmet Emir, Gökhan Yıldırım, Fuat Avşar, Hacı Recep Ekin, Osman Arı, Ahmet Kuyucu, Ömer Ö., Kubilay Özkök, Mustafa Özçep, Emin Karanfil, Cemil Varol, Nebi Cengiz, Ercan Kabuk, Halil Külter, Mustafa Bozkurt, Fevzi Yaman, Nihat Yılmaz, Mehmet Küçükbaş, Mustafa Kayadelen, İsa Erdem, Ümit Kurt, Kadir Ulama, Murat Bakan, Adil Dinler, Hanifi Öztürk, Mehmet Kızıltaş, Halim Kılınç, Yakup Yaşar, Ferdi Yılmaz, Abdullah Kiraz, Turgay Tüney, Mustafa Öztürk, Tayfun Aydın, Bayram Demir, Veysel Karadaş, Fatih Yaşar Kandemir, Gökmen Gel, Serdar Köse, Kenan Okurer, Emrah Akbaş, Mehmet Nezir Demir, Hasan Taplaktepe, İbrahim Halil Kay, Ragıp Ertuğrul Kozaeker, Eyüp Ağdaş, Jasim Waka, Uday Vehid, Majid Elseydi, Ahmed ., Muhammet Sait Datlı, Abdurrahman Hamurlu, Süleyman Baş, Sabri Sarıboğa, Ahmet Çelik, Alper Demirci, Suat Karslıoğlu, Ertan Erkan, Ahmet Çöl, Ali Osman Ata, Ferat Korkmaz, Ferit Kavas, Güngör Arslan, Ö.D., Emine Demir, Fatma Büyükyorulmaz, Harun Titiz, Nurcan Seçer, Fatih Yiğit, Hasan Cemal Y., Murat Çibik, Metin Çavuş, Ersan Bocutoğlu, Sıraç Badur, Ersin Erdem, Uğur Aydın, Fatma Bıyık, Musa Öztürk, Şeyda Yazgan, Gülsüm Kuyar, Yılmaz Şahin, İsmail Karahan, Ahmet Yetiz, Neşe Gökdağ, Pınar Zeytin, Erhan Merzifon, Hasan Onur, Mevlüt Akbaba, Mustafa Kaya, Mehmet Kartal, Aydın İleri, Ertuğrul Yazıcı, Süleyman Ekici, Sinan Tutak, Özgür Pehlivan, Mesut Belhan, Göksenil Feyza Çanoğlu, Cem Dindar, Mustafa Pakmak, Engin Dağdelen, Hüsamettin Susal, Durmuş Oruç, Alparslan Demiroğlu, Yunus Bülbül, Burak Bağbudar, Can Ekmekçi, Fatih Rahmet, Mustafa Karagöz, İbrahim Bozkurt, Haydar Nacar, Namık Çöp, Halit İkiz, Yasin B., Mahmut Taşkın, Yıldıray Usta, Yasin Yeşilyurt, Sinan Karakoç, Ayhan Yar, Harun Alpözen, Doğukan Akyiğit, Emrullah Erol, Rüzgâr Necat Beyhan, Murat Selvi, Şadi Yıldız, Memet Bağlars, Mahmut Eser, Erol Korkmaz Murat Ökegil, Hakan Çimen, Arif Akça, Mehmet Çelik, Hamdullah Taner Okumuş, Ramazan Öğütcü, Faruk ., İsmail Bilara, Bahtiyar Özkan, Dursun Ali Aksu, Adalet S., Veysi Akyol, Nurettin Mert, Doston Dusmanov, Zabit Türk, Erhan Geçili, Necmettin Alpay, Mehmet Akay, Hasan Üstün, Tayfun Güntepe, Muhammed El Ahmet, Emre Dutumerin, Nahit Sargut, Mehmet Göven, Shatlyk Rozyyev, Umut Özdemir, Ekrem Ersoy, Emrah Koçak, Ziya Uysal, Hacı Mehmet Alataş, Bilal Ömer Farac, Hüseyin Konukçu, İsmail Aktan, Ömer Yıldız, İsmail Çoban, Murat Kırımlı, Fahri Çalparmak, Abdullah Çun, Düzgün Baki, Muhsin Ata, Hikmet Sungur, Mücahit Tuğ, Sedat Aslan, Nuri Üstünel, İsmail Bünül, Mustafa İvdil, Abdullah Koç, Necati Çelik, Hamit Bingöl, Yücel Dizman, İbrahim Öklük, Mesut Köroğlu, İkram Vural, Ahmet Hancar, İbrahim Önkal, İbrahim Aymutlu, Hasan Bulut, Yüksel Eroğlu, Maşallah Öksüz, Mehmet Yılmaz, Halil İbrahim Çolak, Mustafa Sarıçiçek, Zafer Milli, Abdullah Aslan, Muhammet Cabran, Ahmet Alış, Ahmet Kartal, Niyazi Çerkeşli, Çelebi Şaban, Hasan Ramadan, Nuh Turan, İsa Demir, Nizamettin Erdem, İhsan Dayar, Hekim Gülalan, Şaban Ali Köse, Duran Temur, Yusuf Çevik, Kadir Yaşar, Diyadin Oruk, Hüseyin Hamzaoğlu, Hüseyin Bıçkı, Ahmet Çolaker, Habib Sözen, Birol Doğan, Mehmet Karayiğit, Cemal Eker, Kayhan Kaplan, Feyyaz Çalış, K.K., Cengiz İnan, Semir Yasav, Mehmet Durmuş, Coşkun Adik, Emin Erşan, Fırat Alan, Mustafa Yiğit Sözüer, İsmail Karaca, Eyüp Halil Demirci, Muhammet Yeşil, Hamza Gönüllü, Özkan Tüzün, Erol Demir, Engin Akyol, Şükrücan Bayraktaroğlu, Hacı Mehmet Şenlenmiş, İhsan Ön, Ercan Tezcan, Ali Hossein Ebrahim, Ethem Istıl, Erkın Khusenov, Bekir Şahin, Aleksandır Kuvik, Tuncay Koca, M.U., Şenol Dilbaz, Sedat Coşkun, Veli Erzen, Kadir Çağlayan, Yaşar Üstündağ, Sebayittin Topçu, Mustafa Boz, Niyazi Erdoğan, Bekir Togaç, Emir Peygami, İbrahim Akalın, Kubilay Tatlican, Emrah Elmas, Metin Tek, Abdulcebbar Doru, İsmail Yayla, Muharrem Durhan, Ahmet Eröz, Mehmet Acar, Hüseyin Baş, Orhan Demiraslan, Ersoy Hakyemez, Ali Osman Demirkan, Mustafa Özardıç, İsmail Acar, Ali Seydi Dinç, Adem Arslan, Mustafa Elbaş, Cengiz Söylen, İbrahim Ş., Asım Akyel, Atilla Bagceci, Memduh Çakmak, Ziya Ada, Recep Yağmur, Necati İpekçi, Stevan Kokaji, Erkin Şeydanur, Selahattin Kanay, Hüseyin Hellaç, Kader Küçükkol, Neslihan Kesim Lermi, Vedat Doğan, Namık Batay, Erol Çevik, Mehmet Algül, Fethi Ahmet Balkaya, Mukadder Balkın, Hüseyin Akar, Nizamettin Kaplan, Sakıp Kılınç, Erkan Öntürk, Arif Can, Rahmi Aydın, Soner Şimşek, Şadan Kara, Wendri ., Yücel Ulaşkın, Selçuk Elibol, Recep Kaya, Mehmet Ak, Nergizhan Bozkurt, Suat Şen, Z.K., Şiyar Özgür Temli, Yılmaz Kaplan, Onur Bozlak, Murat Unay, Yasemin Gül Gelgeç, İsmail Birincioğlu, Fatma Kurt, Ahmet Rüştü Uluer, Bektaş Uçaravcı, Şaban Demirtaş, Nurcan Kahraman, Büşra Hamamcı, Yücel Karadeniz, Sami Oflaz, Vahdettin Boğadur, Murat Özcan, Ceylan Öner, Saadet Aksoy, Rahmi Köksal, Ali Kurt, Zehra Öztürk, Şahin Salman, Beyza Nur Babacan, Sezai Kılkıl, Ömür Erez, Nuray Sevim, Yeliz Günay, Abdullah Ceylan, Tayfur Ergün, Furkan Otkum, Şerafettin Kanmaz, Büşra Koçak, Metin Adanur, Zafer Umut Bayram, Hasan Sarol, Ahmet Karasu, Okan Öztürk, Ergün Kalka, Ahmet Şahin, Güney Sarıkaya, Ali Diyapoğlu, Ahmet Rüştü Bayar, Bahadırhan Bıyıklı, Umair Ahmad, Necati Yasin Batır, Edanur Demir, Fırat Diri, Zafer Maral, Ünsal İ., Velit Barman, Zafer Mat, Zafer Altun, Aytaç Babayiğit, Şükrü Yiğit, Erdal Yetiş, Mehmet Ali Kurtoğlu, Mehmet Keskin, Nuri Emiroğlu, Eyüp Saz, Ahmet Balıkçı, Bayram Kaymaz, Seyit Ahmet Aksu, Cihat Özoğul, Ahmet Yaşar Demirağ, Kerim Karbeyaz, Aydın Çakar, Taner Polat, Metin Ablak, Bereket Yeşilgün, Solmaz Candemir, Şerife Altun, Aysen Negüzel, Recep Özel, Recep Dağlı, Hasan Eltürk, Hakan Harmanda, Sedat Deveci, Rozay Babakulyyeva, Fırat Köksal, Halil Kapan, Nurseven Baştürk, Mehmet Gül, Cengizhan Tetikişçi, Salih Demirkaya, Hıdır Avyüzen, Ali Şahin, Salih Şentürk, Ari Şen, Sinan Üçek, İsmail Kaya, Sinan Amil, Aydın Doğru, Yunus Akşit, Bülent Yenimol, Necip Uçar, Cemal Aksoy, Muhammed Demir, Ahmet Yanar, Yusuf Karataş, Köksal Özdemir, Tolga Çıkrıkçıoğlu, Yasin Sezgin, Şahin Sesli, Ramazan Çalışkan, Şaban İmanlı, Harun Yılmaz, Gürbüz Bozkurt, Ahmet Çetin Genç, Murat Özcan, Yalçın Çakar, Yusuf Kırtay, Murat Güçlü, Abdulgani Aykut, Halil Korkmaz, İbrahim Kaynar ve ismini öğrenemediğimiz 10 işçi…
Kaynak: İSİG Meclisi