Ruken Tuncel / BİANET
Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Hekimler (International Physicians for the Prevention of Nuclear War- IPPNW) Türkiye’nin Irak Kürdistan Bölgesi’nde yürüttüğü sınır ötesi operasyonlarda kimyasal silah kullandığı iddialarına ilişkin rapor hazırladı.
IPPNW, İsviçre ve Almanya’dan bir ekibin, 20-27 Eylül 2022 tarihlerinde Irak Kürdistan Bölgesi’nde inceleme yaptı. İncelemeler sonucunda “Türkiye Kimyasal Silahlar Sözleşmesini ihlal ediyor mu?” başlıklı bir rapor hazırladı.
12 Ekim’de yayınlanan raporda “Kimyasal Silahlar Sözleşmesinin ihlallerine ilişkin bazı dolaylı kanıtlar bulunduğu” belirtildi.
IPPNW, ayrıca kimyasal silah kullanımına dair bulguların incelenmesi için OPCW ve BM’ye çağrı yaptı.
Raporda şu tespitlere yer verildi: Raporda şu tespitlere yer verildi: >>Eylül 2022’de Kuzey Irak’a 7 günlük bir gezi sırasında, iki uzman IPPNW İsviçre ve IPPNW Almanya adına Türkiye’nin kimyasal silah kullandığı iddialarını araştırdı. >> Ekip, milletvekilleri, sivil toplum örgütleri ve topluluk aktivistleri ile geniş bir yelpazede röportajlar gerçekleştirdi. Ayrıca, iddialarla ilgili çok sayıda video ve fotoğrafı da inceledi. >> Ne yazık ki, Irak’ın Erbil kentindeki Kürt Bölgesel Yönetimi (KBY) hükümeti, iddia edilen saldırıların gerçekleştiği Kuzey Irak’taki bölgeye girişine izin vermedi. Bu nedenle, söz konusu alanda ilk elden gözlemler veya kimyasal saldırı kurbanları olduğu varsayılan kişilerle doğrudan görüşmeler yapmak mümkün olmadı. >>Türk Ordusu tarafından terk edilmiş bir alanın yakınında, klasik bir kimyasal savaş ajanı olan klor üretmek için kullanılabilecek hidroklorik asit ve çamaşır suyu içeren kaplar bulundu. Aynı yerde, kimyasal silahlara karşı koruma sağlayan gaz maskelerinin konteynırları da bulundu. >> Bir videoda Türk askerlerinin PKK savaşçıları tarafından kullanılan bir mağaranın yakınında el yapımı bir gaz pompalama cihazı hazırladığı görülüyor. >> Bunların hiçbiri kimyasal silah kullanımının kesin bir kanıtı olmasa da, daha fazla bağımsız soruşturmayı garanti ediyor. Bölgede kimyasal silah kullanıldığına dair iddiaları kesin olarak doğrulamak veya ortadan kaldırmak için – örneğin OPCW veya BM Genel Sekreteri tarafından – bölgeye uluslararası bir heyetin gitmesi çağrısında bulunuyoruz. >>Türk ordusunun Nisan 2021’de Kuzey Irak’ta PKK’ya yönelik askeri faaliyetlerini yoğunlaştırmasından bu yana, Türk ordusunun bu mücadelede kimyasal silah kullandığı defalarca iddia edildi. >> Bu iddiaların çoğu, savaşçılara karşı kimyasalların kullanılmasıyla ilgilidir, ancak en az bir olayda sivil bir çiftçi ailenin kimyasal madde olduğunu düşündükleri bir saldırıya uğradığı bildirildi.Ancak şu ana kadar bu iddiaları destekleyecek çok az somut kanıt üretildi. >> Şu anda, Kuzey Irak’taki ilgili bölgeye herhangi bir bağımsız hükümet dışı erişim neredeyse mümkün değil. Erbil’deki özerk Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin güvenlik güçleri, uluslararası uzmanların ve gazetecilerin bölgeye girişine izin vermiyor. >> 26 Eylül 2022’de Kuzey Irak’ın kuzeyindeki Hirure köyünü ziyaret etmeye çalıştık. Amaç, tarlasını tararken kimyasal silahla saldırıya uğradığı iddia edilen Abdullah Hirure’nin ailesiyle röportaj yapmaktı. Ayrıca kendisini tedavi eden doktorlarla da görüşmeler planlandı. Ancak Amediye valisi ile kişisel bir görüşmemizde bölgeye girmemizi engelledi ve bu konuyu daha fazla araştırmamamız gerektiğini açıkça belirtti. >> Türkiye’nin silahlı çatışmalarda göz yaşartıcı gaz kullanımı yasağını görmezden gelen bir geçmişi olduğunu belirtmekte fayda var. 1999’da bir Alman laboratuvarında yapılan bir analiz, Türk ordusunun PKK ile bir savaşta göz yaşartıcı gaz kullandığını kanıtladı. 2010 yılında Türk ordusunun askeri sınıf göz yaşartıcı gaz bombası ürettiği tespit edildi, bu durum Kimyasal Silahlar Sözleşmesini açıkça ihlal ediyor. Ve 2004’te Türk askerlerinin askeri ortamlarda göz yaşartıcı gaz kullanımı konusunda eğitim verdiği ortaya çıktı. >> Bununla birlikte çeşitli olaylar ve göstergeler, Türk Ordusunun Kimyasal Silahlar Sözleşmesini ihlal edebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, bağımsız bir uluslararası olgu bulma misyonunu kolaylaştırmak için uluslararası topluluğa acilen çağrıda bulunuyoruz. >> CWC’nin bir Üye Devleti böyle bir soruşturma talep ederse, OPCW tarafından; Bir BM Üye Devletinin böyle bir soruşturma talep etmesi halinde, BM Genel Sekreterinin biyolojik veya kimyasal silahların iddia edilen kullanımlarını araştırmak için özel bir mekanizma oluşturabilir. Ayrıca DSÖ’yü ve özellikle Bağdat’taki ofisini durumu yakından takip etmeye ve tıbbi, epidemiyolojik öneriler sunmaya çağırıyoruz.” |
“Hulusi Akar kimyasal silah kullanıldığını itiraf etti”
IPPNW raporda, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın açıklamalarına da yer verdi ve şu ifadeleri kullandı:
“Hulusi Akar, 16 Şubat 2021’de TBMM’de, Türk Ordusunun PKK ile mücadelesinde göz yaşartıcı gaz kullandığını ifade etti.1 Göz yaşartıcı gaza, örneğin gösteriler sırasında, isyan kontrol amacıyla izin verilirken, gaz kullanımına izin veriliyor. Kimyasal Silahlar Sözleşmesi (CWC) tarafından askeri ortamda kesinlikle yasaklanmıştır.
Hulusi Akar yaptığı konuşmada, Kuzey Irak’taki Gara Dağı’nda birkaç gün önce Türk ordusu ile PKK arasında yaşanan çatışmayı anlattı ve dedi ki: ‘Ayrıca bu alanda mağara girişinde el bombası ve havana tepki olarak sadece göz yaşartıcı gaz kullanıldı. Bunun dışında herhangi bir silah ve mühimmat kullanılmamıştır.”
“Savunma Bakanı’nın bu açıklaması, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’nin ihlal edildiğini kabul etmek anlamına geliyor ve uluslararası hukuka göre kovuşturulması gerekiyor, çünkü göz yaşartıcı gazın bu kullanımı, ‘çevik kuvvet kontrolü’ olarak değil, açıkça askeri bir ortamda gerçekleşti.”
(RT) BİANET