Uluslararası Af Örgütü’nün Irak ile ilgili raporu yayımlandı. Raporda, “Kendilerine DAİŞ adı veren silahlı grupla savaşta, Irak silahlı kuvvetlerinin bir parçası olarak hareket eden milisler; savaş suçları, intikam saldırıları ve diğer vahşeti gerçekleştirmek için ABD, Avrupa, Rusya ve İran tarafından sağlanan Irak askeri stoklarındaki silahları kullanıyor” denildi.
Raporla ilgili yapılan basın açıklamasında, “Haziran 2014’ten bu yana gerçekleştirilen saha araştırmaları ile fotoğraf ve video kanıtlarının detaylı uzman analizleri, bu milis gruplar en az 16 ülkede üretilen, çok çeşitli küçük silahlar kadar tank ve topları da barındıran silahların sevkıyatından faydalandığını ortaya koyuyor” ifadesine yer verildi.
Açıklamada, “Ağırlıklı olarak Şii milisler, başta Sünni erkek ve erkek çocukların zorla kaybedilmesi ile kaçırılması, onlara işkence edilmesi ve yargısız infazı yanı sıra mülklerin yıkılması için bu silahları kullandı” denildi.
Konu hakkında konuşan Uluslararası Af Örgütü Silah Kontrol ve İnsan Hakları Araştırmacısı Patrick Wilcken, “ABD, Avrupa ülkeleri, Rusya ve İran’ın da dahil olduğu uluslararası silah tedarikçileri, Irak’a yapılan tüm silah sevkıyatının uzun süreli insan hakları ihlallerine sahip milis gruplarının eline geçme riski taşıdığı gerçeğine uyanmalı” dedi.
Wilcken şöyle konuştu: “Irak’a silah satan her ülke, silahların milisler tarafından hakları pervasızca ihlal etme amacıyla kullanılmayacağından emin olmak için sıkı tedbirleri almalıdır. Eğer alamıyorlarsa, hiçbir sevkiyat gerçekleşmemelidir.”
Uluslararası Af Örgütü tarafından yapılan basın açıklamasında, “40 veya 50 farklı milis grubundan oluşan Haşdi Şabi (PMU), DAİŞ’e karşı savaşa destek olması için 2014’ün ortasında kuruldu. 2016 yılında Haşdi Şabi resmen Irak silahlı kuvvetlerinin bir parçası oldu, fakat hükümet desteğine bundan uzun zaman önce de sahip” ifadesine yer verildi.
Rapor, Uluslararası Af Örgütü tarafından ciddi insan hakları ihlalleri gerçekleştirdiği belgelenen dört milis grubu üzerine odaklanıyor: Bedir Örgütü, Asaib Ehlül Hak, Irak Hizbullahı ve Barış Tugayları.
Uluslararası Af Örgütü araştırması, Haşdi Şabi milislerinin 2014’ten bu yana nasıl güç ve nüfuz sahibi olduklarını gösteriyor. Milisler, Irak makamlarından silah ve maaş almaktadırlar ve Iraklı askerlerle birlikte çatışmaya girmiş veya kontrol noktalarını kontrol etmişlerdir.
Bu resmi onay altında, bazı Haşdi Şabi milislerinin ağırlıklı olarak Sünni Arapları hedef alan intikam saldırıları gerçekleştirdiği belgelenmiştir ve kimse sorumlu tutulmamıştır.
Bu konu hakkında Patrick Wilcken, “Irak makamları Haşdi Şabi milislerine silah ve ekipman yardımı yapmış ve maaşlarını ödemiştir. Yetkililer, ciddi insan hakları ihlalleri ve savaş suçlarının sistematik bir örneğine göz yummaktan vazgeçmeleri gerekir” dedi.
Wilcken şöyle devam etti: “Irak ordusuyla birlikte omuz omuza savaşan her milis iyice ve titizlikle incelenmelidir. Ciddi ihlallerde bulunduğu şüphesi bulunanların saflarından çıkartılması, adli soruşturma ve kovuşturma geçirmesi gereklidir. Sorumlu tutulamayan ve asi milisler ya silahlı kuvvetlerin sınırlarına ve disiplinine getirilmeli, ya da silahsızlandırılarak tamamen demobilize edilmelidir.”
Irak makamları, DAİŞ’in muazzam güvenlik tehditleriyle karşı karşıya kalmaktadır. Ancak bu tehditlere karşı alınan önlemler uluslararası insan hakları ve insancıl hukukuna saygı göstermek zorundadır.
Uluslararası Af Örgütü, Irak’ı hemen vahşeti körükleyebilecek silahların sevkiyatını durduracak sıkı kurallara sahip olan Küresel Silah Ticareti Anlaşması’na katılmaya çağırmaktadır.
K24