Urfa’nın Halfeti ilçesine bağlı Dergili (Derto) Mahallesi’nde 18 Mayıs 2019 tarihinde çıkan bir çatışmada 1 polis ile 2 HPG’linin yaşamını yitirdiği ve sonrasında gözaltına alınan 55 kişi, götürüldükleri Yaylak Jandarma Karakolu’nda ve TEM Şube’de elektrikli işkenceye maruz kalmıştı. Üzerinden 3 yıl geçen ve kayıtlara “Halfeti işkencesi” olarak geçen olayda, Yaylak Jandarma Karakolu bahçesinde yüz üstü yatırılan yurttaşların sırtlarına postallarla basıldığı fotoğraf karesi basına yansımıştı. Yaylak Jandarma Karakolu bahçesindeki işkence, kötü muamele TEM Şubesi’nden devam etmiş, gözaltına alınan kişiler savcılıkta verdikleri ifadeler doğrultusunda karakolda tutuldukları süre boyunca elektrik, darp ve cinsel organlarını sıkma gibi insanlık dışı işkence ve muamelelere maruz kaldıklarını anlatmıştı.
Gözaltına alınan 55 kişiden 24 kişi hakkında işlem yapılırken, yürütülen soruşturma sonrasında 13 kişi tutuklandı. Farklı tarihlerde görülen duruşmalarda 10 kişi tahliye edilirken, 3 kişi ise hala tutuklu. 25 Haziran 2021 tarihinde Urfa 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın 9’uncu duruşmasında mahkeme, Celal Ercan ve Zeki Alakuş’a “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla 7 yıl 6’şar ay, Mehmet Alakuş’a ise “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla 5 yıl hapis cezası verdi.
İKİ YILDIR GÖRÜNTÜLER İNCELENİYOR
Söz konusu işkence, Türkiye ve uluslararası boyutta gündem olurken, Uluslararası Af Örgütü “Acil” kodla imza kampanyası başlamış, İngiltere Parlamentosunda da gündeme geldi. Kamuoyundan gelen tepkiler ve Urfa Barosu’nun girişimleri sonucu TEM Şubesi’nde bulunan bazı polisler hakkında başlatılan soruşturma kapsamında 3 jandarma personeli tarafından bilirkişi raporu hazırlandı. 12 güne ait olan 6 terabaytlık TEM Şube, Urfa Adliyesi, hastane ve Yaylak Karakolu’ndaki görüntü incelemeleri için işkencenin gerçekleştiği Yaylak Jandarma Karakolu’nda görevli personellere verildi. Jandarma personelleri görüntüler ile ilgili yaptıkları incelemede işkencenin olmadığını ileri sürdü. Avukatlarının itirazı üzerine görüntüler Mayıs 2020’de İstanbul Adli Tıp (ATK) Kurumu’na gönderildi. Aradan geçen iki yıla rağmen hala inceleme tamamlanmadı.
İşkence olayının yaşandığı dönemde kötü muamele, işkence-hak ihlallerinin tespiti ve raporlaştırılması amacıyla Urfa Barosu adına oluşturulan heyette yer alan İnsan Hakları Derneği (İHD) Urfa Şubesi Eşbaşkanı Mustafa Vefa, aradan geçen 3 yılda işkence yapanların yargı önüne çıkarılmaması ve “Cezasızlık politikasını” değerlendirdi.
‘İŞKENCECİLER BİLİRKİŞİ SEÇİLDİ’
İşkence anına dair fotoğrafın sanal medyada bir JİTEM hesabı tarafından paylaşıldığını hatırlatan Vefa, “Açık açık herkesin gözü önünde yapılan bir işkenceydi. Açık alanda yaptılar bunu kapalı mekanlarda sürdürdüler. Karakolların görüntülerini istedik, bunlar toplandı dosyaya eklendi. İşkence yapıldığı görüntülerden belliydi. Fakat bilirkişiye gönderildi, bilirkişiler işkence yapanlar olduğu için ‘Biz inceledik görüntüde bir işkence göremedik’ dediler. Sonrasında bizim itiraz etmemiz üzerine dosya incelenmek üzere iki yıl önce İstanbul ATK’ye gitti. Aradan iki yıl geçti ancak ne görüntüler geldi ne de rapor geldi. İşkence yapan güvenlik güçlerinden bir kişinin dahi ifadesi alınmadı” diye konuştu.
‘CEZASIZLIKLA ÖDÜLLENDİRİLDİLER’
İşkence yapan kişilerin “Cezasızlık” ile ödüllendirildiğini vurgulayan Vefa, “Türkiye’de cezasızlık bir politika haline dönüştürüldüğü için bu dosyada da karşımıza çıktı. Birçok mağdur hem fiziki hem de ruhen büyük yaralamalar aldı. İşkencenin boyutu çok ileriydi. Geldiğimiz noktada ise bir ilerleme yok. Biz bu dosyanın peşini bırakmayacağız. Sorumlular ceza alıncaya kadar takipçisi olacağız” dedi. Bölge illerinde kolluk güçlerinin denetlenmediğine dikkati çeken Vefa, “Halfeti’de yapılan bu işkencede yer alan kamu görevlileri yargılanmış olsaydı, yeni işkenceler meydana gelmezdi. Urfa’da 2015 yılından bu yana birçok kişi benzer şekilde işkenceye maruz kaldı, birçok kişinin yaşam hakkı ihlal edildi. Etkin bir soruşturma yapılıp, kolluk güçleri cezalandırılmış olsaydı geçtiğimiz günlerde öldürülen Muharrem Aksem belki yaşıyor olacaktı. Kimse bu tarz işkencelere cesaret edemezdi. Cezasızlık olduğu sürece yeni suçlar işlenmeye devam ediliyor. Etkin soruşturma ve cezalandırma olsa yeni hak ihlalleri meydana gelmeyecek” ifadelerini kullandı.
ULUSLARARASI KURULUŞLARA ÇAĞRI
İHD olarak işkencenin cezasız kalmaması için mücadele etmeye devam edeceklerinin altını çizen Vefa, devamında şunları söyledi: “Bağımsız ve şeffaf bir şekilde failler ortaya çıkarılmalı. Dosyalar zaman aşımına bırakılmamalı. En büyük sorumluluk yargı makamlarına düşüyor. 50’den fazla insana kadın erkek, yaşı küçük yaşı büyük dinlemeden işkence yapıldı. Yargı makamları bir an önce bu dosyayı tamamlamaları gerekiyor. Etkin bir şekilde soruşturmayı tamamlayıp, sorumluları yargı önüne getirmeleri gerekir. Bir diğer çağrımız ise uluslararası kuruluşlaradır; bu dosyanın takibini yapmaları ve etkin bir soruşturma için bu dosya ile ilgili kamuoyu oluşturmaları gerekir.”
MA