Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), doğalgazla elektrik üreten santrallere gaz kesintisi uygulanması ve sonrasında yaşanan elektrik kesintilerini değerlendirdi. EMO, acil müdahale edilmezse daha büyük sıkıntılar yaşanabileceği uyarısı yaptı. Plansızlığın faturasının halka yıkılmaması gerektiğini belirten EMO, hükümeti derhal yaz saati uygulamasından vazgeçmeye, elektrik ve doğalgazda kamusal bir planlamayı sağlamaya çağırdı.
BOTAŞ’ın, soğuk hava şartları nedeniyle artan evsel tüketimi gerekçe göstererek doğalgaz çevrim santrallerine verdiği gazın yüzde 90’ının kestiği ortaya çıkmıştı. Bunun sonucunda doğan elektrik üretimindeki sıkıntı nedeniyle periyodik bakım adı altında bölgesel elektrik kesintileri yapıldığı belirtiliyor.
Konuya ilişkin yazılı bir açıklama yana EMO, yaşananları “özelleştirme ve serbestleştirme politikaları nedeniyle elektrik ve doğalgazda planlamanın tamamen rafa kaldırılmasının bir sonucu” olarak tanımladı.
EMO’nun değerlendirmesine göre, yurt dışından doğalgaz alım kontratlarının serbestleştirme sürecine dahil edilmesi, Türkiye’yi elektrikte olduğu gibi doğalgazda da arzı planlayamaz noktaya getirdi. Tüketim ayağının zaten serbest piyasaya bırakılmış olması arz ve talep arasında denge sağlanmasını zora soktu. Doğalgaz talebi ile arzı arasındaki dengeyi kaybeden Türkiye, bu ay doğalgaz ihtiyacını karşılamakta güçlük çeker hale geldi. Bunun üzerine BOTAŞ tüm doğalgaz ile çalışan santrallere verdiği gazda kesinti yapmaya başladı. Bu durum doğalgaz santrallerinin devreden çıkmasına yol açarken, Türkiye’nin elektrik ihtiyacının karşılanmasını da bıçak sırtı bir dengeye oturttu. Kurulu gücü artan hidrolik santraller ve alım garantisi verilen termik santraller ise elektrik talebini karşılamada yetersiz kalıyor.
‘İKİNCİ KEZ 31 MART YAŞANMASIN’
Ancak EMO’ya göre sıkıntı bununla sınırlı değil. Büyük ölçekli doğalgaz santrallerinin büyük çoğunluğunun yoğun elektrik talebi bulunan Batı illerinde olması, bu bölgelerdeki yoğun elektrik talebinin Doğu’dan karşılanmasını zorunlu kılıyor. Fakat bu durum iletim hatlarına çok fazla yüklenilmesine yol açtığı için, 31 Mart 2015 tarihinde tüm Türkiye çapında yaşanan elektrik kesintisinin tekrarlanması riski doğuyor.
EMO, hava sıcaklıklarının düşmesi ve yaz saati uygulaması nedeniyle artan elektrik tüketiminin yükselttiği elektrik fiyatlarının doğalgaz sıkıntısının devreye girmesiyle beraber fırladığına da dikkat çekti.
‘KAMULAŞTIRMAK ZORUNLU’
“Hükümetin derhal yaz saati uygulamasından vazgeçmesi; elektrik üretim ve tüketiminde, doğalgaz alımı ve dağıtımında kamusal bir planlamayı sağlayacak şekilde inisiyatif alması gerekmektedir” denilen açıklamada, “Plansızlığın faturası halka yıkılmamalıdır. Elektrik Mühendisleri Odası, elektrik üretim ve dağıtımının kamu yararına, ucuz ve güvenli olarak sunulabilmesi için kamulaştırma yapılmasını zorunlu görmektedir” denildi. (Ankara/EVRENSEL)