Türkiye İstatistik Kurumu’nu açıkladığı verilerin ardından kendi raporunu yayınlayan DİSK-AR’a göre, Türkiye’de geniş tanımlı işsiz sayısı 8,5 milyon oldu. Pandemi öncesine göre işsiz sayısı 1,1 milyon arttı.
TÜİK’e göre Ocak 2020’de yüzde 13,1 olan işsizlik Ocak 2022’de yüzde 11,4’e düştü. Ancak geniş tanımlı işsizlik yüzde 21,6’dan yüzde 22,9’a yükseldi.
Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 10,3 iken kadınlarda yüzde 13,6’ya yükseldi. Son bir yılda kadın işsizliği 78 bin artarken, erkek işsizliği 239 bin azaldı.
Geniş tanımlı işsizlik de erkeklerde yüzde 19,7, kadınlarda ise yaklaşık yüzde 28,8 oldu. Kadınlarda dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 522 bin, geniş tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 725 ölçüldü. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 2 milyon 337 bin, geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 727 bin ölçüldü.
DİSK-AR raporunda geniş tanımlı ve dar tanımlı işsizlik arasındaki 11,5 puanlık farka dikkat çekerek “Dar ve geniş işsizlik arasındaki makasın bu denli açılmasının en önemli nedeni salgın dönemindeki işten çıkarma yasağının dar tanımlı işsizliği sınırlı düzeyde tutmuş olması ve işbaşında olunan sürenin azalmasıdır. Böylece dar tanımlı işsizlik sınırlı kalırken geniş tanımlı işsizlik fırlamıştır” dedi.
“Çalışma süreleri düşürülmeli”
DİSK-AR işsizlikle mücadele önerileri olarak şunları sıraladı:
- “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
- İş Yasasının 25/II. Maddesi yeniden düzenlenmeli ve keyfi işten çıkarmalar sona ermelidir.
- İşsizlik sigortası ödeneğinden yararlanma koşulları ve ödenek miktarı iyileştirilmelidir.
- COVID-19 salgını koşullarında İşsizlik Sigortası Fonu ödeneklerinden yararlanmada ön koşul aranmamalıdır
- İşsizlik Sigortası Fonu’nun amaç dışı kullanımına son verilmelidir. Fon’dan işverenlere dönük teşvik ve destekler sona erdirilmelidir.
- Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
- İşbaşında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
- Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
- Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
- Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
(HA) BİANET