İran’da “ahlâk polisi” tarafından gözaltındayken katledilen 22 yaşındaki Mahsa Amini için düzenlenen protestolar devam ediyor. Protestocular “Diktatöre ölüm”, “Kadın, yaşam, özgürlük” (Jin, Jiyan, Azadî) sloganlarıyla Amini’yi anıyor ve mücadele ediyor.
İran’ın Saggız (Sakız) ve Senendec (Sinê) kentlerinde gerçekleştirilen protestolarda Hengaw İnsan Hakları Örgütü’ne göre İran İslâm Cumhuriyeti güvenlik kurumları tarafından en az 250 Kürt yurttaş gözaltına alındı.
Gösterilerin ikinci gününde ise (19 Eylül) güvenlik güçleri Doğu Kürdistan’ın Saggız (Sakız) kentinde –Amini’nin de doğup büyüdüğü kent– protestoculara ateş açarak bir kişiyi öldürdü.
Reuters’de yer alan habere göre İran güvenlik güçleri, protestolar başladığı günden itibaren toplam beş kişiyi öldürdü.
İran devlet televizyonu, “ölüm iddialarını” reddetti.
“Bizim için ölmedi”
İranlı gazeteci ve kadın hakları aktivisti Masih Alinejad, İran’da devam eden protestolarla ilgili şöyle dedi:
“Bu bir kadın devrimi.
#MahsaAmini bizim için ölmedi. Cinsiyet ayrımcılığına karşı direnişin sembolü haline geliyor.”
İran Komünist Partisi’nden açıklama
İran Komünist Partisi (Marksist-Leninist-Maoist) de yazılı bir açıklama yaparak, herkesi başörtü zorunluluğuna karşı çıkmak ve cinsiyetçi yasaları çiğnemek için sokağa çıkmaya davet etti.
MLM, açıklamasında özetle şöyle dedi:
“Sadece rejimin destekçileri ve yandaşlarına değil, sessiz kalan her kişi ve gruba, pozisyonlarını belirlemeleri konusunda meydan okunmalı –faşistlerle birlikte olmanın sonu hiç kimse için mutlu son getirmez. Kadın karşıtı yasaların ve İslami şeriatın kadınlara yönelik özel şiddeti, bilinçli ve örgütlü bir tepkiyle karşılanmalıdır.
“Toplum için daha iyi bir gelecek, kadınlar ve İslam Cumhuriyeti arasındaki bu uzlaşmaz mücadelenin, bu konuda İslam Cumhuriyeti’ne karşı milyonlarca insanın açık bir buluşması haline gelmesine ve İslam Cumhuriyeti’nin anti-feminist küstahlığının toplumdan güçlü bir yanıt almasına bağlıdır. İslami başörtüsü ve kadınlara karşı olan yasalar toplu olarak ayaklar altına alınmalı ve İran genelinde büyük bir akım haline gelmelidir; bunu yapabilirsek, şüphesiz ülkede taze ve özgürleştirici bir nefes ve esaslı farklı bir gelecek için umut tohumları olacaktır.”
Ne olmuştu?
Doğu Kürdistan’ın Sakız kentinden başkent Tahran’a akrabalarını ziyarete gelen genç kadın erkek kardeşinin kullandığı aracı durduran ahlak polisince gözaltına alınmıştı. Kardeşine, nasihat edilip serbest bırakılacağı söylenerek götürülen genç kadının, gözaltına alındıktan iki saat sonra komaya girdiği ve kaldırıldığı hastanede öldüğü ortaya çıktı.
Devlet televizyonu Amini’nin dövüldüğü iddialarını yalanlayarak, polisin genç kadını “nasihat etmek ve eğitmek” üzere karakola götürdüğünü ve orada kalp krizi geçirdiğini söyledi. Akrabaları, kadının herhangi bir kalp rahatsızlığı olduğunu yalanladı.
Devlet televizyonu bir polis karakolunda Amini olduğu söylenen bir kadının oturduğu koltuktan bir yetkiliyle konuşmak üzere kalktıktan sonra yere düştüğünü gösteren güvenlik kamerası kayıtları yayınladı. Ancak görüntülerden kadının Amini olduğu doğrulanamadı.
Amini’nin dövülerek öldürüldüğü yolunda sosyal medyada yayılan iddialarını reddeden Tahran emniyeti açıklamasında, “Ayrıntılı araştırmalara göre, Amini’nin araca alınması sonrasında ve tutulduğu karakolda fiziksel bir temas olduğunu” reddetti.
Ancak, İran’ın yarı resmi Fars haber ajansı, Mahsa Amini’nin ahlak polisince dövülmesi nedeniyle komaya girdiğini duyurdu.
VoA’nın haberine göre genç kadının karakolda ölümünü eleştiren sosyal medya yorumcuları arasında, sözünü sakınmamasıyla tanınan reformcu eski milletvekili Mahmud Sadıki, Ayetullah Ali Hamaney’i olayla ilgili kamuoyuna açıklama yapmaya çağırdı.
BİANET