Batman’a bağlı Hasankeyf, iki yakası Dicle’nin ayırdığı tarihi bir ilçedir. İlçenin tarihi 12 bin yıl öncesine dayanıyor. Hasankeyf, 1981 yılında doğal koruma alanı ilan edilmesine rağmen Ilısu barajı yapılarak sular altında bırakılma ile karşı karşıya. Yıllar önce yapılacağı söylenen barajın 2019 yılında tamamlanması planlanıyor. Binlerce yıllık geçmişe dayanan tarihi yapıların yok edilmesi aslında devletin yürüttüğü bilinçli politikalardan biri. Kürdistan’da bulunan binlerce yıllık tarihi yapılar ve alanlar bilerek yok edilmek isteniyor. Tarihi yapıların bir bir yok edilmesinin altında ise Kürtleri belleksiz ve tarihsiz bırakmak yatıyor. Belleksizleştirme Diyarbakır’ın Sur ilçesinde, Botan Çayı’ndan ve Hasankeyf’te de son hızla sürdürülüyor.
‘Belleğimizi asla unutmayız’
Hasankeyfli kadınlara yok olacak tarihi yapıları sorduğumuzda, kadınlar önce derin bir iç çekiyor ardından ise başlıyor sorumuza cevap vermeye. Yıllardır kendi topraklarından göçertilmek istendiklerine dikkat çeken kadınlar, şimdide bir bütünen Kürtlerin tarihinin yok edildiğine dikkat çekti. Zeynel Bey türbesinin taşınmasına tepki gösteren kadınlar, “Bunu görünce canımız yanıyor. Nereye kadar bize bunu yapmayı düşünüyorlar. Ne yaparlarsa yapsınlar bir yerden gideriz diğer yere kuruluruz. Belleğimizi asla unutmayız, unutturmayız kimse boşuna sevinmesin” dedi.
Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi Derneği’nin yaptığı araştırmalar ve topladığı bilgiler Hasankeyf’in yok olma ile karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Toplanan bilgi ve veriler ise şu şekilde:
Çok sayıda yerleşim yeri sular altında bırakılacak
Ilısu Barajı Projesinin bitmesi ile 250’ye yakın höyük, 5 binden fazla mağara, tarihi camiler, minareler, kilise kalıntıları, sahabe kabirleri, türbeler, tarihi köprüler gibi eşsiz değerler sular altında kalacaktır. İlçenin yüzde 90 gibi büyük bölümü barajdan etkilenecek, aralarında köy ve mezraların da bulunduğu 199 yerleşim yeri sular altında kalacaktır. Sular altında kalacak yerleşim yerleri Batman’ın Beşiri, Hasankeyf ve Gercüş ilçeleri, Diyarbakır’ın Bismil ilçesi, Siirt’in Merkez, Kurtalan ve Eruh ilçeleri; Şırnak’ın Güçlükonak ilçesi ile Mardin’in Dargeçit ilçesine bağlı köy ve mezralar. Yine 10 bini aşkın kişinin büyük kentlere göç edeceği tahmin ediliyor.
Baraj yapımı hızlandırıldı
50 yıllık baraja servet dökülüyor
Dicle Nehri üzerinde inşa edilen Ilısu Barajı’nın maliyetine 1 milyar euro ayrılırken, tarihi köprünün restorasyonu 12 milyon TL, Zeynel Bey Türbesi’nin taşınma maliyeti ise 16 milyon TL’yi buluyor. Yeni Hasankeyf için inşa edilen üç köprünün maliyeti ise 140 milyon TL’yi geçiyor. Baraj için harcanan milyarlarca lira tutarındaki paranın yanında 12 bin yıllık geçmişe sahip bir kültürel mirasın sular altında bırakılmasının hiçbir açıklaması yok. Ayrıca barajın geliri ne kadar olursa olsun harcanan para, sular altında bırakılacak kültürel miras ve çevreye verdiği zararın maliyetini karşılayamayacaktır.
sujın